Βενιζέλος: Η Ελλάδα βρίσκεται εκτός εμβέλειας οπλικών συστημάτων με τη Λιβύη

από την Ημερησία

«Έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας. Η κατάσταση δεν είναι καθόλου μα καθόλου απλή και δεν μπορεί κανείς να κάνει μια ασφαλή πρόγνωση», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ε. Βενιζέλος αναφορικά με τις εξελίξεις στη Λιβύη.

Ο κ. Βενιζέλος, μιλώντας το πρωί της Δευτέρας στον ραδιοφωνικό σταθμό «Ράδιο 9» και στο δημοσιογράφο Μπάμπη Παπαπαναγιώτου τόνισε ότι η χώρα μας δεν έχει να φοβηθεί σε τυχόν αντίποινα σημειώνοντας ότι το ελληνικό έδαφος γεωγραφικά βρίσκεται εκτός της εμβέλειας των οπλικών συστημάτων που διαθέτει η Λιβύη συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης.

Σύμφωνα με τον υπουργό, «οι εξελίξεις τρέχουν, η κατάσταση είναι ρευστή, την παρακολουθούμε πάρα πολύ στενά με βάση ορισμένες αρχές τις οποίες πρέπει να τηρούμε, γιατί πρέπει να βρίσκουμε σημεία ισορροπίας τα οποία να έχουν μία στρατηγική λογική». Μάλιστα, συμπλήρωσε η Ελλάδα διατηρεί φιλικές σχέσεις με όλο τον αραβικό κόσμο, από τη Βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή, μέχρι τον Κόλπο, με χώρες δηλαδή όπως είναι για παράδειγμα το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με τα οποία έχουμε τώρα στενές επαφές για διάφορους λόγους.

Ολόκληρη η συνέντευξη Υπουργού Εθνικής Άμυνας κ. Ευάγγελου Βενιζέλου:

Μ. Παπαπαναγιώτου: Έχουμε τη χαρά και την τιμή, φίλες και φίλοι, να έχουμε στην τηλεφωνική μας γραμμή τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, τον κ. Ευάγγελο Βενιζέλο. Κύριε Υπουργέ καλημέρα, καλή εβδομάδα.

Ευ. Βενιζέλος: Καλημέρα σας, καλή εβδομάδα.

Μ. Παπαπαναγιώτου: Πώς βλέπετε να εξελίσσεται αυτή η κατάσταση στη Λιβύη;

Ευ. Βενιζέλος: Έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας, πρέπει να σας πω.

Η κατάσταση δεν είναι καθόλου μα καθόλου απλή και δεν μπορεί κανείς να κάνει μια ασφαλή πρόγνωση. H αλήθεια όμως είναι ότι τώρα πια έχει διαμορφωθεί ένας διεθνής συσχετισμός ο οποίος ασκεί μια πάρα πολύ έντονη πίεση και στις εσωτερικές εξελίξεις στη Λιβύη. Άλλωστε, ο στόχος της παρέμβασης της διεθνούς κοινότητας, όπως τον περιγράφει και τον προσδιορίζει το Συμβούλιο Ασφαλείας στην απόφασή του 1973, είναι η προστασία του άμαχου πληθυσμού, η διευκόλυνση των ανθρωπιστικών επιχειρήσεων που πρέπει να διεξαχθούν για να προστατευθούν κυρίως οι πληθυσμοί που αναγκάζονται να μετακινηθούν και βεβαίως, η διασφάλιση μιας διαδικασίας, που θα επιτρέψει στο λιβυκό λαό να εκφραστεί δημοκρατικά και να εγκαθιδρύσει θεσμούς Δημοκρατίας και κράτους δικαίου.

Μ. Παπαπαναγιώτου: Κύριε Υπουργέ, υπάρχει μία ασάφεια ως προς το ποιος είναι τελικά ο στόχος όλου αυτού του πολέμου. Δηλαδή, τι εννοώ; Ξεκίνησε με μία απόφαση του ΟΗΕ για επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, εξελίσσεται σε βομβαρδισμούς, είδαμε αποκλίνουσες συμπεριφορές στους κόλπους της Συμμαχίας η οποία ηγείται, δεν είναι απολύτως σαφές ο καθένας τι θέλει, θέλει να φύγει από τη μέση ο Καντάφι, τι θέλει;

Ευ. Βενιζέλος: Αυτή είναι μια σωστή δημοσιογραφική ερώτηση και μία σωστή δημοσιογραφική περιγραφή. Όλοι είναι υποχρεωμένοι να κινηθούν μέσα στο πλαίσιο της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας, που συνιστά και τη μόνη νομιμοποιητική βάση της παρέμβασης αυτής στο πλαίσιο του κεφαλαίου 7 του Xάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που επιτρέπει την άσκηση βίας προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι σκοποί οι οποίοι είναι προσδιορισμένοι από το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Άρα λοιπόν η απάντηση στο ερώτημά σας, σε επίπεδο κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, είναι αυτή που σας δίνω.

Μ. Παπαπαναγιώτου: Ναι, αυτή είναι, αλλά το θέμα είναι όμως ότι διαμορφώνεται μία πράξη, μία πραγματικότητα.

Ευ. Βενιζέλος: Η πραγματικότητα είναι αναμφίβολα η άσκηση ισχυρής στρατιωτικής πίεσης, δεν είναι όμως καθαρό από τις ως τώρα δημόσιες τοποθετήσεις των χωρών που έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων, εάν υπάρχει κάποια ευρύτερη συμφωνία στο θέμα αυτό. Σας επαναλαμβάνω, λοιπόν, το τι λέει το Συμβούλιο Ασφαλείας, γιατί είναι προφανές ότι εντέλει αυτός θα είναι και αυτός πρέπει να είναι ο κοινός παρονομαστής της διεθνούς κοινότητας.

Μ. Παπαπαναγιώτου: Ποιος ηγείται αυτών των επιχειρήσεων τελικά κ. Υπουργέ, είναι σαφές; Ξεκίνησαν οι Γάλλοι, στη συνέχεια ανέλαβαν οι Αμερικανοί, μετά πήραν πρωτοβουλίες οι Άγγλοι...

Ευ. Βενιζέλος: Κοιτάξτε, ηγείται αυτός που έχει την εμπειρία, την υποδομή, την ικανότητα, να ασκήσει μία επιχειρησιακή διοίκηση, η οποία αυτή τη στιγμή δεν ασκείται από τις υπάρχουσες και έμπειρες επιτελικές δομές του ΝΑΤΟ.

Γι΄ αυτό και όπως θα έχετε ήδη διαβάσει, η Ελλάδα έχει δηλώσει ότι δεν μετέχει σε αυτή τη φάση στις επιχειρήσεις που γίνονται από συνασπισμούς κρατών, διότι θεωρεί ότι οι υποχρεώσεις της οι περιφερειακές και οι συμβατικές αφορούν το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σας λέω μάλιστα τώρα -δεν ξέρω αν το έχετε μεταδώσει ως πληροφορία- ότι ήδη αναπτύσσει επιχειρησιακή δραστηριότητα και η Ευρωπαϊκή Ένωση για ανθρωπιστικούς λόγους και ζητάει βοήθεια από τις χώρες-μέλη για τους δικούς της σκοπούς, οι οποίοι συνδέονται και με την επιτήρηση για την επιβολή του εμπάργκο, αλλά και για τη διευκόλυνση των ανθρωπιστικών επιχειρήσεων.

Γιατί υπάρχουν πληθυσμοί συγκεντρωμένοι σε γειτονικές χώρες, για παράδειγμα στην Τυνησία, όπου έχουν καταφύγει χιλιάδες Αιγύπτιοι πολίτες που εργάζονταν στη Λιβύη και χιλιάδες πολίτες του Μπαγκλαντές, για να δώσω δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Μ. Παπαπαναγιώτου: Τώρα, σε ότι αφορά τη δική μας συνδρομή και όχι συμμετοχή. Σε τι ακριβώς έγκειται και συνίσταται αυτή τη στιγμή;

Ευ. Βενιζέλος: Εμείς δεχόμαστε στη φάση αυτή, που δεν μετέχει το ΝΑΤΟ και δεν μετέχει ακόμη η Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί είναι υπό σχεδιασμό η επιχείρησή της, αιτήματα χωρών που είναι φίλες και σύμμαχες.

Και στο πλαίσιο της Απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας, την οποία έχουμε υποχρέωση και να αποδεχθούμε και να εφαρμόσουμε, ικανοποιούμε τα αιτήματα αυτά, τα οποία είναι και σύμφωνα με τους κανόνες της δικής μας έννομης τάξης και τα οποία στηρίζονται στην παροχή υποστηρικτικού χαρακτήρα διευκολύνσεων. Για παράδειγμα: μεταστάθμευση και ανεφοδιασμός στη Σούδα ή παραμονή ενός σμήνους αεροσκαφών στο αεροδρόμιο του Αράξου, γιατί έτυχε να βρίσκονται εκεί βελγικά αεροσκάφη τα οποία μετείχαν σε μία άσκηση εκπαιδευτικού χαρακτήρα με την ελληνική Πολεμική Αεροπορία.

Τέτοιου είδους αιτήματα τα δεχόμαστε, γιατί είμαστε υποχρεωμένοι να προσφέρουμε αυτή την υποστήριξη σε χώρες με τις οποίες έχουμε πολύ καλή σχέση και μας ενδιαφέρει να διατηρήσουμε τη σχέση αυτή. Και στις χώρες αυτές δεν εντάσσω μόνον τον δυτικό χώρο, εντάσσω και τον αραβικό κόσμο ο οποίος, όπως ξέρετε, μετέχει ενεργά με τις επιφυλάξεις..

Μ. Παπαπαναγιώτου: Ναι, αλλά αναδιπλώνεται κι αυτός.

Ευ. Βενιζέλος: Με τις επιφυλάξεις που διατυπώνει διπλωματικά και πολιτικά ο Γενικός Γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου. Αλλά από την άλλη μεριά υπάρχουν αραβικές χώρες, όπως για παράδειγμα το Κατάρ, που μετέχουν στις επιχειρήσεις ακόμη και τώρα, δηλαδή σε αυτήν την προκαταρκτική ή αρχική φάση των επιχειρήσεων.

Μ. Παπαπαναγιώτου: Κύριε Υπουργέ, επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω κάτι το οποίο έχει προκαλέσει μία σύγχυση, πέρα τώρα από τη φρεγάτα και τα άλλα μέσα τα οποία είναι πέρα από τις διευκολύνσεις αυτές που λένε. Αρχικά υπήρχε η πληροφορία, η οποία δεν είχε διαψευστεί και μάλιστα μεταδόθηκε και από τα δημόσια μέσα ενημέρωσης, ότι θα συμμετείχαν και τουλάχιστον τέσσερα ελληνικά πολεμικά αεροσκάφη. Υπήρχε τέτοια απόφαση, η οποία άλλαξε;

Ευ. Βενιζέλος: Δεν υπήρχε καμιά απόφαση κ. Παπαπαναγιώτου, απλώς είναι άλλοι οι ρυθμοί με τους οποίους κινούνται οι δημοσιογράφοι και άλλοι οι ρυθμοί με τους οποίους κινούνται οι Κυβερνήσεις, οι οποίες..

Μ. Παπαπαναγιώτου: Ευτυχώς...

Ευ. Βενιζέλος: ...οι οποίες κάνουν υπεύθυνους διπλωματικούς και πολιτικούς χειρισμούς.

Εμείς σταθμίσαμε σε μία σύσκεψη του ΚΥΣΕΑ, των συναρμοδίων Υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας, υπό την Προεδρία του Πρωθυπουργού, με τη συμμετοχή του Αρχηγού του ΓΕΕΘΑ, όλα τα δεδομένα και είδαμε ποιες είναι οι στρατιωτικές δυνατότητες που έχουμε.

Ουδέποτε είχε ανακοινώσει η χώρα ότι έχει αποφασίσει να διαθέσει σμήνη μαχητικών αεροσκαφών, ή έστω ένα σμήνος τεσσάρων αεροσκαφών F16. Θα είχαμε τη δυνατότητα, εάν θέλαμε, να διαθέσουμε αεροσκάφη. Αυτό ήταν μια καταγραφή δυνατοτήτων, η οποία έγινε για εσωτερική χρήση, ουδέποτε είχαμε λάβει την πολιτική απόφαση να διαθέσουμε τέτοια δύναμη και ποτέ δεν το είχαμε δηλώσει σε κάποια ΝΑΤΟϊκή διαδικασία.

Άρα, λοιπόν, ήταν βιαστικές αυτές οι δημοσιογραφικές εκτιμήσεις και οι αναμεταδόσεις και όταν έφτασε η στιγμή να ανακοινώσουμε επισήμως και στο ΝΑΤΟ και στη κοινή γνώμη ποια είναι η διάθεση δυνάμεων στην οποία προβαίνουμε, το κάναμε με την ανακοίνωσή μας τη χθεσινή, που αναφερόμαστε στις υποδομές της Σούδας, της Ανδραβίδας και του Ακτίου, στη φρεγάτα, η οποία είναι ούτως ή άλλως τρεις εβδομάδες εκεί, και βεβαίως στο ραντάρ που κυκλοφορεί με το αεροπλάνο embraer, το τύπου ΑΣΕΠΕ δηλαδή, το οποίο έχουμε και στο ελικόπτερο έρευνας και διάσωσης το οποίο είναι πάντα διαθέσιμο. Και να σας εξηγήσω και τους λόγους...

Μ. Παπαπαναγιώτου: Για πείτε μου.

Ευ. Βενιζέλος: Είναι δυνατόν μία χώρα, όπως εμείς, να μην έχει ενδιαφέρον για την επιτήρηση της θαλάσσιας περιοχής μεταξύ Κρήτης και Λιβύης; Προφανώς έχουμε ενδιαφέρον, γι΄ αυτό εδώ και εβδομάδες υπάρχει εκεί μία φρεγάτα, με μία άλλη φρεγάτα η οποία την αντικαθιστά περιοδικά στο Ναύσταθμο της Κρήτης, διότι εκεί έχουμε εμείς ζωτικό ενδιαφέρον για την επιτήρηση της περιοχής και για λόγους ανακοπής των μη νόμιμων μεταναστευτικών ρευμάτων.

Δεύτερον, το ραντάρ. Είναι για μας πολύ σημαντικό το ιπτάμενο ραντάρ, γιατί δίνει εικόνα στο CAOC της Λάρισας, που για μας έχει πάντα πολύ μεγάλη σημασία μέσα στη δομή διοίκησης του ΝΑΤΟ. Τα θέματα της έρευνας και διάσωσης τέλος, για τα οποία διαθέτουμε το ελικόπτερο, είναι πολύ σημαντικά γιατί πάντα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο τίθενται, όπως γνωρίζετε, θέματα δικαιοδοσίας και αρμοδιότητας σε σχέση με την έρευνα και τη διάσωση.

Άρα, πρέπει εμείς να ασκούμε τις δικές μας δικαιοδοσίες και τις δικές μας αρμοδιότητες. Άρα, πάντα το κριτήριό μας είναι η προστασία των εθνικών συμφερόντων, η προστασία των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και των αρμοδιοτήτων μας.

Μ. Παπαπαναγιώτου: Να σας ρωτήσω τώρα το εξής: ο Καντάφι είπε ότι ουσιαστικά μετά από αυτή την εξέλιξη όλη η Μεσόγειος είναι μία εμπόλεμη ζώνη και κάποιοι μιλούν ήδη για τον κίνδυνο αντιποίνων. Εμείς είμαστε πιο κοντά, η Κρήτη είναι ίσως το πιο κοντινό σημείο το οποίο υπάρχει στη Λιβύη. Σας ανησυχεί, υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο;

Ευ. Βενιζέλος: Η Κρήτη κ. Παπαπαναγιώτου είναι πιο κοντά από άλλα μέρη της Ευρώπης, αλλά είναι πολύ μακριά για την εμβέλεια των λιβυκών οπλικών συστημάτων.

Μ. Παπαπαναγιώτου: Καλά, παλαιότερα είχε πετάξει πύραυλο στην Ιταλία.

Ευ. Βενιζέλος: Η Λιβύη δεν έχει τώρα τέτοια οπλικά συστήματα, ούτε αντιαεροπορικά, ούτε άλλα, ούτε έχει αεροσκάφη τα οποία να έχουν παρόμοια εμβέλεια. Είναι λοιπόν γεωγραφικώς εκτός της εμβέλειας των οπλικών συστημάτων που διαθέτει η Λιβύη το ελληνικό έδαφος, συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης.

Μ. Παπαπαναγιώτου: Έχετε κάποια εκτίμηση χρονική; Καταλαβαίνω ότι σας ρωτάω κάτι δύσκολο αυτή τη στιγμή, αλλά..

Ευ. Βενιζέλος: Όχι, δεν έχω, δεν μπορώ να έχω. Οι εξελίξεις τρέχουν, η κατάσταση είναι ρευστή, την παρακολουθούμε πάρα πολύ στενά με βάση ορισμένες αρχές τις οποίες πρέπει να τηρούμε, γιατί πρέπει να βρίσκουμε σημεία ισορροπίας τα οποία να έχουν μία στρατηγική λογική. Δηλαδή εμείς τι είμαστε; Είμαστε μία χώρα, η οποία ανήκει στους βασικούς δυτικούς θεσμούς: Είμαστε χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει να μετέχουμε στο κεντρικό ρεύμα των δυτικών χωρών και να σεβόμαστε το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, το οποίο το επικαλούμαστε διαρκώς για το Κυπριακό ή για άλλα θέματα μεγάλου ενδιαφέροντος, όπως είναι για παράδειγμα το θέμα του ονόματος της FYROM.

Δεύτερον, έχουμε φιλικές σχέσεις με όλο τον αραβικό κόσμο, από τη Βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή, μέχρι τον Κόλπο, με χώρες δηλαδή όπως είναι για παράδειγμα το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με τα οποία έχουμε τώρα στενές επαφές για διάφορους λόγους. Άρα, πρέπει να καλλιεργήσουμε και να σεβαστούμε αυτή την ιστορική αλλά και ενεργό σχέση μας με τις αραβικές χώρες.

Και τρίτον, έχουμε μία γεωγραφική εγγύτητα με τη Λιβύη, η οποία μας καθιστά κρίσιμους στρατιωτικά, αλλά από την άλλη πρέπει να μας καθιστά και ιδιαίτερα προσεκτικούς και επιφυλακτικούς, γιατί αυτή η σχέση γειτονίας είναι διαρκής, ανεξαρτήτως πολιτικών αλλαγών στη Λιβύη.

Κι επίσης, έχουμε ορισμένες πεποιθήσεις οικουμενικού χαρακτήρα, που αφορούν τη Δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Είμαστε πάντα υπέρ της Δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Πρέπει να κάνουμε πολιτική αρχών. Είμαστε μία χώρα μεσαίου μεγέθους που έχει όφελος να έχει στρατηγική θεώρηση και αρχές, γιατί μόνον έτσι μπορεί να σταθεί μέσα σε έναν ρευστό και επισφαλή κόσμο.