Τι ζητάει το ΔΝΤ για την επόμενη τριετία

 από τη Ναυτεμπορική

 

Χορήγηση κοινωνικών επιδομάτων με κριτήριο το όριο της φτώχειας, νέες περικοπές στα εισοδήματα του Δημοσίου κατά 4,8 δισ. ευρώ, κατάργηση φοροαπαλλαγών και εξαιρέσεων για φυσικά και νομικά πρόσωπα με όφελος από 4,7 έως και 9 δισ. ευρώ, περιλαμβάνονται στα μέτρα της τριετίας 2012 - 2014, τα οποία έχει περιλάβει στην έκθεσή του για την τρίτη αξιολόγηση του μνημονίου το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο

 

Το ΔΝΤ χρησιμοποιεί την κοστολόγηση των μέτρων των ελληνικών αρχών, όπως την παρέλαβε πριιν από λίγες μέρες στην Αθήνα ο μόνιμος αντιπρόσωπος του, Μπόμπ Τρα.

Εκτός όμως από τα μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα για την τετραετία 2012 - 2015, το ΔΝΤ θεωρεί απαραίτητο συστατικό για τη μείωση του χρέους την ολοκλήρωση αποκρατικοποιήσεων με έσοδα που θα φτάσουν το 20% του ΑΕΠ (περίπου 50 δισ. ευρώ), ενώ προτείνει τη σταδιακή απεξάρτηση των ελληνικών εμπορικών τραπεζών από τη στήριξη της ΕΚΤ.

Το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό σχέδιο βάζει πολύ βαθιά το μαχαίρι σε κοινωνική πολιτική και Δημόσιο. Στο κοστολογημένο από την ελληνική κυβέρνηση πρόγραμμα, το οποίο συμπεριέλαβε στην έκθεσή του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, περιγράφονται αναλυτικά οι περικοπές που θα γίνουν τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Οι περικοπές - εξοικονομήσεις των μέτρων, ύψους 22 δισ. ευρώ, που θα πρέπει να συγκεντρωθούν από το 2011 μέχρι και το 2014, περιλαμβάνει μέτρα τόσο για τον ιδιωτικό όσο και για το δημόσιο τομέα σε εννέα επιμέρους τομείς.

Για αρχή, οι εμπειρογνώμονες του Ταμείου ζητούν τη λήψη μέτρων ύψους 1,7 δισ. ευρώ για το 2011, προκειμένου, όπως τονίζεται, να μην υπάρξουν αργότερα μεγαλύτερες αποκλίσεις που θα απαιτήσουν ακόμη μεγαλύτερες διορθώσεις.

Σε ό,τι αφορά την περίοδο 2012 - 2014, ο διεθνής οργανισμός χρησιμοποιεί την κοστολόγηση των μέτρων των ελληνικών αρχών, όπως την παρέλαβε πριν από λίγες μέρες, στην Αθήνα, ο μόνιμος αντιπρόσωπος του Οργανισμού, Μπομπ Τρα.

Με βάση την κατάταξη αυτή, τα μέτρα ύψους 8% του ΑΕΠ (περίπου 19 δισ. ευρώ) θα προκύψουν από:

- Την εξοικονόμηση από 4,8 μέχρι και 9,2 δισ. ευρώ, μέσω δραστικής περικοπής των εκπτώσεων και φοροαπαλλαγών σε επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα και την αναμόρφωση του μηχανισμού είσπραξης της φορολογίας κεφαλαίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, που περιλαμβάνονται στο κείμενο μόνο για φέτος, η φορολογική δαπάνη από τις φοροαπαλλαγές αναμένεται να φτάσει το 3% του ΑΕΠ, δηλαδή τα 7 δισ. ευρώ.

- Την εξοικονόμηση περίπου 2,4 δισ. έως 4,8 δισ. ευρώ από την περικοπή όλων των κοινωνικών επιδομάτων των ελληνικών νοικοκυριών, θέτοντας ως όριο συνολικής καταβολής τους το εισόδημα που ορίζεται ως όριο της φτώχειας, δηλαδή τα 6.900 ευρώ. Σήμερα, για κοινωνικά επιδόματα, το ελληνικό Δημόσιο δαπανά κάθε χρόνο πόρους ίσους με το 18% του ΑΕΠ.

- Την περικοπή κονδυλίων ύψους 2,4 - 3,6 δισ. ευρώ από την περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, την περαιτέρω μείωση των λειτουργικών δαπανών, την παράταση του «παγώματος» των προσλήψεων στο Δημόσιο και τη μείωση των εισοδημάτων. Είσπραξη των οφειλομένων των δημοσίων οργανισμών και πώληση όλων των μη στρατηγικών συμμετοχών σε ιδιώτες.

Μεγάλο κεφάλαιο για το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό σχέδιο θα αποτελέσει και ο περαιτέρω περιορισμός του μισθολογικού κόστους. Αυτό θα γίνει μέσω της παράτασης της περιόδου «παγώματος» των προσλήψεων, της κατάργησης των χρονοεπιδομάτων, της αύξησης των ωρών εργασίας στο Δημόσιο από τις 7 στις 8 ώρες την ημέρα, και της κατάργησης της ψαλίδας που υπάρχει σήμερα στα εισοδήματα των υπαλλήλων μέσω του νέου μισθολογίου.

Παράλληλα, το υπουργείο Οικονομικών έχει υποσχεθεί για το σύνολο της περιόδου τη μείωση των αμυντικών δαπανών κατά 1 του ΑΕΠ (2,4 δισ. ευρώ), θέτοντας διαφορετικές προτεραιότητες στις παραγγελίες αμυντικού υλικού.

Τεράστια περικοπή κατά 2,5% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 5,8 δισ. ευρώ, έχει υπολογιστεί και το σύνολο των δημοσίων επενδύσεων που αφορά στο ξεκαθάρισμα τόσο των μεγάλων έργων υποδομής όσο και των μικρότερων, τοπικής σημασίας έργων.

Τέλος, περικοπή 1% του ΑΕΠ ή 2,4 δισ. ευρώ αναμένεται και από το σύστημα υγείας και, ειδικότερα, από τη χρήση όχι μόνο των γιατρών που είναι άμεσα συνδεδεμένοι με τα μεγάλα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και τη χρήση και περιφερειακών συμβεβλημένων παθολόγων.

Μόνο μέσω του φιλόδοξου προγράμματος των αποκρατικοποιήσεων των 50 δισ. ευρώ θα αντιμετωπιστεί πρόβλημα του τεράστιου δημόσιου χρέους της χώρας, σημειώνουν οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ, ενώ ευρύτερα εμπόδια βλέπουν στο δρόμο της επιστροφής στις αγορές.

Οπως σημειώνεται στην έκθεση, η μείωση του χρέους της Ελλάδας θα καταστεί ταχύτερη, εφόσον, μέσω των αποκρατικοποιήσεων, αντληθεί ποσό ύψους 18% - 20% του ΑΕΠ, ώστε να μειωθεί αντίστοιχα το ύψος του χρέους, σε συνδυασμό και με τα πρωτογενή πλεονάσματα που θα επιτύχει μεσοπρόθεσμα ο προϋπολογισμός.

Παράλληλα, όμως, τονίζονται οι δυσκολίες εξόδου της Ελλάδας στις αγορές, τόσο λόγω των δημοσιονομικών προβλημάτων όσο και λόγω των πιέσεων που ασκούνται στις αγορές της Ευρωζώνης.

Ακόμα και εάν η κυβέρνηση ακολουθεί το πρόγραμμα χωρίς να παρεκκλίνει από τους στόχους, θα είναι δύσκολη η επιστροφή στις αγορές ομολόγων, εκτός και αν οι αποφάσεις των Ευρωπαίων ηγετών καταλήξουν σε μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων.

Τράπεζες: χρονοδιάγραμμα απεξάρτησης από την ΕΚΤ

Την έγκαιρη λήψη μέτρων από τις ελληνικές τράπεζες για τη μείωση του κόστους λειτουργίας τους εισηγείται το ΔΝΤ, διαβλέποντας ενίσχυση των πιέσεων, λόγω της διατήρησης του δημοσιονομικού προβλήματος, που συμπιέζει τη ρευστότητα.

Στο πλαίσιο αυτό, το ΔΝΤ εκτιμά ότι ίσως χρειαστούν και νέες εγγυήσεις, προς τις τράπεζες, ενώ προτείνει επιβράδυνση του ρυθμού απεξάρτησης των τραπεζών από την ΕΚΤ.

Οπως σημειώνει, το τραπεζικό σύστημα πρέπει να αποκολληθεί από την έκτακτη ρευστότητα που παρέχει το Ευρωσύστημα, αλλά υπογραμμίζει πως θα «χρειαστεί χρόνος, αφού η εύθραυστη μακροοικονομική και δημοσιονομική κατάσταση δεν μπορεί να υποστεί τις συνέπειες μιας γρήγορης αποκοπής των τραπεζών από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ.

Πρέπει να σημειωθεί ότι το σχέδιο, που γνωρίζαμε μέχρι τώρα, προέβλεπε την έναρξη των διαδικασιών απεξάρτησης των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ, από τον ερχόμενο Μάιο.

Σε ό,τι αφορά τη ρευστότητα το ΔΝΤ, προτείνει και νέο πακέτο ρευστότητας, χωρίς να διευκρινίζεται αν εννοεί τα 30 δισ. ευρώ, που είχε συναποφασιστεί το Φεβρουάριο μεταξύ κυβέρνησης, Τράπεζας Ελλάδος και τρόικας, ή ένα νέο πακέτο. Πάντως, τροπολογία στο φορολογικό νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα στο υπουργείο Οικονομικών να παρέχει εγγυήσεις στην Τράπεζα της Ελλάδος, ώστε να εξασφαλίσει ρευστότητα στις τράπεζες που αντιμετωπίζουν έκτακτες ανάγκες (ρευστότητας).

Τέλος, το ΔΝΤ καλεί τις τράπεζες να μειώσουν το λειτουργικό τους κόστος, με την πώληση περιουσιακών τους στοιχείων, όπως θυγατρικές σε χώρες της ΝΑ Ευρώπης, αλλά και να απαλλαγούν από περιφερειακά χαρτοφυλάκια δανειοδότησης.

Συζητούν ξανά θέμα χρέους

Ανοικτό το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους άφησε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), Κλάους Ρέγκλιγκ, τονίζοντας ότι δεν είναι ακόμη σαφές εάν η χώρα θα αναγκασθεί να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση.

Σε συνεδρίαση επιτροπής του γερμανικού Κοινοβουλίου με συμμετοχή του κ. Ρέγκλιγκ, ο επικεφαλής του EFSF φέρεται να δήλωσε ότι το ερώτημα εάν η Ελλάδα θα χρειασθεί να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση χρέους δεν μπορεί ακόμη να απαντηθεί.

Από την πλευρά του, ο Βέλγος Πέτερ Πρετ, επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας το Βελγίου και μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θεωρεί ότι θα πρέπει να δοθεί περισσότερος χρόνος στην Ελλάδα να τακτοποιήσει τις οφειλές της προτού γίνουν συζητήσεις για αναδιάρθρωση χρέους.

«Θα πρέπει να σκεφθούμε πολύ προσεκτικά όλες τις συνέπειες εάν επιτρέψουμε μια στάση πληρωμών σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης», δήλωσε χθες ο κ. Πρετ, ενώπιον της επιτροπής οικονομικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Στις Βρυξέλλες, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο, υποστήριξε ότι η Ελλάδα κάνει πολύ σημαντικές προσπάθειες, γι' αυτό και οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής για επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής και μείωση των επιτοκίων είναι δίκαιη.

Ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης, Στέφεν Ζάιμπερτ, διευκρίνισε ότι οι ευνοϊκές προς την Ελλάδα αποφάσεις της Συνόδου ελήφθησαν στη βάση της θετικής αποτίμησης για την εφαρμογή του μνημονίου, σε συνδυασμό με τις δεσμεύσεις της Ελλάδας για ιδιωτικοποιήσεις 50 δισ. ευρώ.

Όμως η πρόεδρος της Φινλανδίας, Τάργια Χάλονεν, υποστήριξε ότι οι ευρωπαϊκές οικονομίες με αξιολόγηση ΑΑΑ -όπως η Φινλανδία και η Γερμανία- πρέπει να σταματήσουν να πληρώνουν για τις δημοσιονομικές «αμαρτίες» των ασθενέστερων χωρών της Ευρωζώνης.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ, ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ