Χίμαιρα οι μπίζνες με Κινέζους

απο την Ελευθεροτυπία  10/11/2010

Κινέζοι τουρίστες στην Ελλάδα και ελληνικό λάδι στην Κίνα ήταν με δύο λόγια το αντικείμενο της επίσκεψης του Κ. Σημίτη το 2002 στο Πεκίνο. Τα ίδια ακούσαμε και τώρα, που ήρθε ο κινέζος πρωθυπουργός Γουέν Τζιαμπάο στην Αθήνα.

Γιώργος Παπανδρέου και Γουέν Τζιαμπάο, Κωνσταντίνος Σημίτης και Τζιανγκ Ζεμίν, Κωνσταντίνος Καραμανλής και Χου Γιντάο: Παρά τα μεγάλα λόγια, πλην της Cosco ούτε κινέζικες επενδύσεις έγιναν στη χώρα μας ούτε οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων στην Κίνα αυξήθηκαν.

«Για τα λιμάνια και τον τουρισμό υπάρχουν αποφάσεις που θα υλοποιηθούν αμέσως», έλεγε ο Κ. Καραμανλής στα ίδια μέρη το 2006. Πολλά τα μεγάλα λόγια, λίγα τα έργα. Τους τουρίστες ακόμη τους περιμένουμε, ενώ οι Κινέζοι δείχνουν να ανθίστανται σθεναρά στο... λάδωμα. Οι πωλήσεις ελληνικού ελαιολάδου δεν αυξήθηκαν, αλλά εμφανίζονται σημαντικά μειωμένες το 2009.

Η εξαίρεση

*Κάνοντας «ταμείο», από τα έργα ξεχωρίζει το εξής ένα, που προχώρησε μετ' εμποδίων: Η επένδυση της Cosco στο λιμάνι του Πειραιά. Τι προηγήθηκαν; Προβεβλημένα πρωθυπουργικά ταξίδια στο Πεκίνο, πλήθος αποστολών υπουργών και κυβερνητικών παραγόντων, υπογραφές μνημονίων και πρωτοκόλλων συνεργασίας... Ομως, ούτε επενδύσεις δισεκατομμυρίων έγιναν στη χώρα ούτε τα προϊόντα μας είχαν την ανταπόκριση που κάποιοι προεξοφλούσαν...

*Η ελληνική αποστολή στην Κίνα υπό τον Κώστα Σημίτη προσδοκούσε την αύξηση των κινέζων τουριστών. Στο γνωστό μοτίβο, προβάλαμε ως θέλγητρα τους αρχαιολογικούς μας χώρους, τα ηλιόλουστα νησιά, την ελληνική φιλοξενία, μέχρι και τους Ολυμπιακούς της Αθήνας, που θα λειτουργούσαν ως «κράχτης». Τι ξεχάσαμε και πού σκοντάφτει μέχρι και σήμερα; Οτι για να ταξιδέψουν χρειάζονται βίζα και πως δεν υπάρχει απευθείας αεροπορική σύνδεση με την Αθήνα.

*Τα μεγαλεπήβολα σχέδια για τον τουρισμό δεν είναι καινούρια. Το 1988 υπεγράφη συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών, δύο χρόνια μετά το ταξίδι του Ανδρ. Παπανδρέου, ο οποίος ήταν και ο πρώτος έλληνας πρωθυπουργός που ταξίδεψε στο Πεκίνο και συναντήθηκε με τον Ντενγκ Ξιάο. Αλλά και 18 χρόνια μετά, το 2006, όταν ο Κ. Καραμανλής βρέθηκε στην Κίνα, παρά τη νέα συμφωνία για τον τουρισμό που υπογράφηκε, τα γνωστά προβλήματα παραμένουν. Κι ας έλεγε ο ίδιος ότι «η ραγδαίως αναπτυσσόμενη ταξιδιωτική διάθεση των Κινέζων αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για την ελληνική τουριστική βιομηχανία». Τζάμπα πήγε τότε και η τεράστια καμπάνια του υπουργείου Τουρισμού επί Δ. Αβραμόπουλου, που είχε γεμίσει γιγαντοαφίσες τη Σαγκάη (και κατέκλυσε με διαφημίσεις τα ΜΜΕ) με μια σύνθεση Σινικού Τείχους και Ακρόπολης και το μήνυμα «Εκεί που συναντιούνται οι πολιτισμοί». Αλλο ραντεβού με πολιτισμούς και άλλο με τουρίστες.

*Φρούτα, ελιές, λάδι, κρασί και καπνά προσπαθήσαμε να προωθήσουμε το 2002, όταν οι εξαγωγές περιορίζονταν σε ελάχιστα προϊόντα, όπως μάρμαρα και λιπάσματα. Και τότε, το λάδι εθεωρείτο «σημαντική ευκαιρία» για εξαγωγές.

Πτώση αντί ανόδου

Φαίνεται, όμως, ότι τα πρωθυπουργικά μάρκετινγκ Καραμανλή και Σημίτη δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα. Και ίσως δεν φτάνει ούτε ότι το λάδι μας άρεσε μέχρι και στον πρωθυπουργό Γουέν Τζιαμπάο, που δήλωσε ενθουσιασμένος με τη γεύση του επισκεπτόμενος τη χώρα μας. Οι αριθμοί τούς διαψεύδουν: οι πωλήσεις εμφανίζουν πτώση. Το 2009 η αξία των εξαγωγών στο παρθένο ελαιόλαδο έπεσε στα 2,15 εκατ. δολ. από 2,54 εκατ. το 2008, μείωση κατά 15%. Ακόμη μεγαλύτερη στα άλλα ελαιόλαδα, με μείωση κατά 24%: από τα 2,64 εκατ. περιορίστηκαν στα 2 εκατ. δολάρια.

*Γενικότερα, η Κίνα δεν αποτελεί σημαντικό προορισμό των προϊόντων μας. Το 2009 κατέλαβε την 27η θέση στις εξαγωγές μας, αν και βρέθηκε σε υψηλότερο σκαλοπάτι σε σχέση με το 2008, που ήταν 31η. Στη χώρα του Μάο καταλήγει μόλις το 0,6% των ελληνικών προϊόντων κατά την τελευταία τετραετία (2006-2009). Μάρμαρα και μέταλλα (κυρίως πλοία προς διάλυση) αντιστοιχούν στο 71,4% των ελληνικών εξαγωγών, ενώ μόλις 3,4% είναι τρόφιμα και ποτά, που επίσης μειώθηκαν κατά 26% τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

*Είναι η Κίνα το νέο «Ελντοράντο» για τους έλληνες επιχειρηματίες; Για κάποιους μπορεί, για άλλους όχι. Η εμπειρία έχει δείξει ότι οι μικροί εξαγωγείς δεν έχουν να ελπίζουν πολλά, εκτός εάν απευθύνονται σε εξειδικευμένο και μικρό τμήμα της αγοράς ή είναι διατεθειμένοι να επενδύσουν αρκετά στην προώθηση. Ο ανταγωνισμός εντείνεται όλο και περισσότερο και κατά τα φαινόμενα οι μεγάλες επιχειρήσεις και τα ισχυρά brands έχουν τον πρώτο λόγο.

Η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη του «κίτρινου τίγρη» προσέλκυσε βεβαίως το ενδιαφέρον πολλών. Από το 1978 μέχρι και πέρυσι, έχουν κατατεθεί 94 επενδυτικά σχέδια ελληνικών επιχειρήσεων ύψους 170 εκατ. δολαρίων. Υπολογίζεται ότι αυτές που έχουν υλοποιηθεί είναι περί τα 85 εκατ., που αντιστοιχούν στο 0,01% του συνόλου των ξένων επενδύσεων. Σήμερα δραστηριοποιούνται περίπου 50 ελληνικές επιχειρήσεις σε διάφορους τομείς, όπως σε ορυκτά, μάρμαρα, ψυγεία, κοσμήματα, καλλυντικά, πλαστικά, εμπορία τροφίμων, πληροφορική, ηλεκτρονικά, τυχερά παιχνίδια, ναυτιλία, εστιατόρια, παροχή υπηρεσιών συμβούλων... Αποτελούν ένα πολύ μικρό μέρος από τις 435.000 ξένες εταιρείες στην Κίνα, εκ των οποίων οι 480 περιλαμβάνονται στη λίστα «Fortune 500».

*Η αποστολή Καραμανλή το 2006 επικεντρώθηκε σε μπίζνες. Το σύνθημα ήταν η Ελλάδα να γίνει η «πύλη» των κινεζικών προϊόντων στη ΝΑ Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική. Η Cosco ήρθε τελικά, ενώ λιγότερο γνωστές είναι οι επενδύσεις των εταιρειών Huawei και ΖΤΕ, σε τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό και υψηλή τεχνολογία. Τι ξεχάστηκε από τότε; Οι επενδύσεις στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και η άλλη κινέζικη ναυτιλιακή που θα έφτιαχνε διαμετακομιστικό κέντρο στο Τυμπάκι με πρόγραμμα πολλών δισεκατομμυρίων.

Θα αλλάξει κάτι τώρα ή στο επόμενο ταξίδι θα ακούσουμε ξανά για τους τουρίστες και το πόσο καλό είναι το λάδι;