Το ελληνικό φασόλι κατέκτησε τον κόσμο

απο ΤΟ ΒΗΜΑ  26/10/2010

Το «εθνικό» μας όσπριο, το φασόλι, κέρδισε προ ημερών μια διεθνή διάκριση. Ανάμεσα σε παραδοσιακά προϊόντα από 122 χώρες το φασόλι Πρεσπών τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο, το «Νew Μillennium Αward, Οctober 2010», κατά τις εργασίες του 38ου Ιnternational Τrophy for Quality που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη την περασμένη εβδομάδα. «Η βράβευσή του ως του καλύτερου παραδοσιακού προϊόντος μάς έχει δώσει “φτερά”. Πλέον μας αναγνωρίζουν παγκοσμίως, παρ΄ ότι στην Ελλάδα ακόμη δεν είναι ευρέως γνωστά τα φασόλια Πρεσπών» λέει ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Φασολοπαραγω- γών Πρεσπών «Πελεκάνος» κ. Ν. Στεργίου. Οι 27 φασολοπαραγωγοί του συνεταιρισμού- όλοι τους κάτω των 40 ετώνπαλεύουν εδώ και χρόνια για την αναγνώριση των προϊόντων τους. «Με τη βράβευση αυτή μάς δίδεται η δυνατότητα να προχωρήσουμε και στην εξαγωγή των προϊόντων μας» επισημαίνει ο κ. Στεργίου. 

Σκοπός του συνεταιρισμού είναι η διασφάλιση της ποιότητας των φασολιών Πρεσπών και η προώθησή τους στην αγορά. Τα φασόλια παράγονται σε «καθαρά» χώματα απαλλαγμένα από χημικά. Η διαφοροποίηση των δύο φασολιών (του μεγαλόσπερμου πλακέ και του γίγαντα-ελέφαντα) τα οποία παράγονται στις Πρέσπες από τα υπόλοιπα φασόλια της αγοράς οφείλεται στον συνδυασμό του μικροκλίματος και της εδαφολογικής σύστασης της περιοχής. Γι΄ αυτό το 1994 το τότε υπουργείο Γεωργίας τα αναγνώρισε ως προϊόντα Προστατευμένης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), ενώ από το 1999 κυκλοφορούν ως φασόλια Προστατευμένης Γεωγραφικής Ενδειξης (ΠΓΕ). 

Το πλακέ (ή πλακί) φασόλι καλλιεργείται από τη δεκαετία του 1920 σε κοιλάδες και σε δροσερές παραπρέσπιες περιοχές. Από το 1967, οπότε ολοκληρώθηκε το αρδευτικό δίκτυο, τα φασόλια καλλιεργούνται σε όλη τη λεκάνη των Πρεσπών. 

Από τον... τόπο σου

Τα φασόλια Πρεσπών παραμένουν «ανοχύρωτα» απέναντι στις ανεξέλεγκτες εισαγωγές. Γι΄ αυτό ο συνεταιρισμός «Πελεκάνος» ζητεί εδώ και χρόνια από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης τη θεσμική στήριξη των παραδοσιακών αυτών προϊόντων. Φασόλια από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, την Αλβανία και την Αργεντινή «βαφτίζονται» ελληνικά και δυσφημούν τις γνήσιες ελληνικές ποικιλίες. 

Σήμερα οι Ελληνες καταναλώνουν 33.000 τόνους φασολιού τον χρόνο, ενώ η συνολική ελληνική παραγωγή μόλις που φτάνει τους 7.000 

τόνους ετησίως, εκ των οποίων οι 3.000 τόνοι παράγονται στις Πρέσπες. «Στην Αθήνα αποκλείεται να τρώτε φασόλι Πρεσπών. Γενικότερα λίγα είναι τα ελληνικά φασόλια που φθάνουν στους πάγκους των λαϊκών αγορών και στα σουπερμάρκετ της πρωτεύουσας. Τα περισσότερα είναι εισαγόμενα. Ωστόσο έχετε δει ποτέ στις λαϊκές αγορές φασόλια να πωλούνται ως “εισαγωγής”; Ολα διατίθενται ως ντόπια» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Στεργίου. Τα φασόλια Πρεσπών ως προϊόντα ΠΓΕ πωλούνται μόνο συσκευασμένα. Ο συνεταιρισμός «Πελεκάνος» ακολουθεί Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και ελέγχει την παραγωγή. 

Μία φασολάδα τη βδομάδα... 

Τ α φασόλια βρίσκονται στη βάση της μεσογειακής διατροφικής πυραμίδας, δηλαδή πρέπει να καταναλώνονται συχνά. Ως σούπα, στον φούρνο ή ως σαλάτα, αποτελούν μια σπουδαία πηγή πρωτεΐνης, κυρίως για όσους αποφεύγουν τα ζωικά προϊόντα. Αν μάλιστα συνδυαστούν με δημητριακά (π.χ., ρύζι, σιτάρι) ή ξηρούς καρπούς, τότε, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Α. Καφάτος, η πρόσληψη πρωτεΐνης είναι υψηλής βιολογικής αξίας. 

Τα φασόλια, όπως και όλα τα όσπρια, θεωρούνται σημαντική πηγή διαιτητικών ινών και βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου. Εχουν λίγες θερμίδες (μόλις 80-120 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια) και δεν παχαίνουν. 

Επίσης, αποτελούν καλή πηγή σιδήρου αφού περιέχουν περίπου 4 μιλιγκράμ ανά 100 γραμμάρια προϊόντος. Δηλαδή, ένα μεγάλο πιάτο φασολάδας καλύπτει τις ημερήσιες ανάγκες ενός ενηλίκου σε σίδηρο. Ωστόσο, επειδή ο ανθρώπινος οργανισμός δεν απορροφά από τα φυτικά τρόφιμα όλη την ποσότητα του σιδήρου αλλά μόνο το 10%, έχει βρεθεί ότι, αν τα όσπρια συνδυαστούν με τρόφιμα που περιέχουν βιταμίνη C, καροτινοειδή ή προβιταμίνη Α (πράσινα και κίτρινα λαχανικά, καρότα και ντομάτες), τότε αυξάνεται η απορρόφηση του σιδήρου. Τα φασόλια περιέχουν ακόμη ασβέστιο σε χαμηλή περιεκτικότητα, το οποίο απορροφάται καλύτερα με παράλληλη κατανάλωση βιταμίνης D (περιέχεται στα λιπαρά ψάρια). Οπως λέει χαρακτηριστικά ο κ. Καφάτος, «η παραδοσιακή φασολάδα με τη σάλτσα ντομάτας και τα καρότα σερβιρισμένη με λίγη ρέγκα αποτελεί ένα εξαιρετικό γεύμα. Ηξεραν οι παλιοί τι έτρωγαν». 

Τέλος, τα φασόλια περιέχουν φυλλικό οξύ, μια ουσία με αντικαρκινική δράση η οποία προστατεύει το DΝΑ από τις οξειδώσεις. Επίσης βοηθά στην καταπολέμηση της μεγαλοβλαστικής αναιμίας και προστατεύει από τις συγγενείς ανωμαλίες του κεντρικού νευρικού συστήματος. Μεγαλύτερη περιεκτικότητα φυλλικού οξέος από όλα τα φασόλια έχουν τα μαυρομάτικα. 

Και αντικαρκινογόνα

Η ιδιότητα των οσπρίων να δημιουργούν το γνωστό φούσκωμα αποδίδεται από τους ειδικούς στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε διαιτητικές ίνες. Σύμφωνα με τον κ. Καφάτο, η δημιουργία δύσοσμων αερίων, αν και δυσάρεστη, θεωρείται ιδιαιτέρως ευεργετική για την υγεία. Και αυτό διότι σχετίζεται με την απομάκρυνσηεπικίνδυνων καρκινογόνων από το γαστρεντερικό μας σύστημα, κυρίως από το παχύ έντερο. Γι΄ αυτό η κατανάλωση φασολιών συνδέεται με τη μείωση της εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου αλλά και άλλων καρκίνων.