Νέο πακέτο τραπεζικών εγγυήσεων ύψους 15 έως 20 δισ. ευρώ

απο την Ημερησία

αφίσα του ΠΑΣΟΚ (προεκλογική)

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΚΟΜΙΝΗ

Σε νέο πακέτο τραπεζικών εγγυήσεων ύψους από 15 έως 20 δισ. ευρώ οδηγείται το υπουργείο Οικονομικών σύμφωνα με πληροφορίες, προκειμένου να αποτρέψει κάθε συστημικό κίνδυνο που ενδέχεται να προκληθεί στις τράπεζες από τις υποβαθμίσεις των οίκων αξιολόγησης. Ο κίνδυνος που εγκυμονεί οφείλεται στην έλλειψη ρευστότητας που θα προκύψει σε περίπτωση υποβάθμισης των κρατικών και τραπεζικών τίτλων από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης και του ανάλογου haircut που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) επιβάλλει από την 1η Ιανουαρίου 2011.

Οι «τρύπες» στις τράπεζες δημιουργούνται από κάθε υποβάθμιση σε κάθε τίτλο (η οποία έπεται της υποβάθμισης της χώρας) προκειμένου να αποδεχτεί η ΕΚΤ τους τίτλους. Από τον περασμένο Ιούλιο η ΕΚΤ έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα της τα ποσοστά των νέων haircut που θα επιβάλει ανά κατηγορία τίτλου και διάρκεια τίτλου (πίνακας 1 και πίνακας 2. Με τη νέα υποβάθμιση από τη Fitch και τη Moody’s, όπως φαίνεται από τον πίνακα 2, οι τιτλοποιήσεις δανείων στη βαθμολογία από «ΒΒΒ+» έως «ΒΒΒ-» το haircut στις κατηγορίες τίτλων ξεκινά από 5,5% και φτάνει στο 39,5%, ενώ σύμφωνα με τα νέα μέτρα της ΕΚΤ, την κατηγορία 5 που αφορά τιτλοποιημένα δάνεια (asset backed securities) δεν τα κάνει καν, αποδεκτά. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τα τελευταία μέτρα της ΕΚΤ έως το τέλος του έτους, το haircut που επιβάλλει είναι για όλους τους τίτλους 5%. Δηλαδή, ανεξάρτητα από τη διάρκεια και την κατηγορία κάθε τίτλου.

«Πολιτική δεύσμευση»

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου οικονομικών, εφόσον δεν εξασφαλίσει την «πολιτική δέσμευση» της ΕΚΤ ότι και οι κανόνες του haircut δε θα ισχύσουν για τις ελληνικές τράπεζες, θα εκδώσει νέο πακέτο εγγυήσεων, συμπληρωματικό του τελευταίου των 25 δισ. ευρώ προκειμένου να απομακρύνει τον συστημικό κίνδυνο στις τράπεζες. Με τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται το τελευταίο πακέτο εγγυήσεων ύψους 25 δισ. ευρώ δεν αρκεί για να κλείσουν οι «τρύπες» που δημιουργούνται. Είχαν υπολογιστεί ότι θα χρειαστούν 14 δισ. ευρώ για να καλύψουν το «άνοιγμα» που δημιουργείται από τα νέα haircut και τα υπόλοιπα 6 δισ. ευρώ είχε αρχικά εκτιμηθεί από την κυβέρνηση ότι θα δοθούν για ρευστότητα. Ωστόσο, τα 5 δισ. ευρώ, από τα 25 δισ. ευρώ, «κράτησε» η Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτΕ), προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει ενδεχόμενους συστημικούς κινδύνους. Οι «τρύπες» που δημιουργούνται από τα haircut των υποβαθμισμένων τίτλων και από τις «αποπληρωμές ομολόγων δανείων» ύψους 14,8 δισ. ευρώ για το 2011, ξεπερνούν τα 30 δισ. ευρώ. Γι' αυτό, κρίνει το υπουργείο οικονομικών ότι απαιτείται νέο πακέτο εγγυήσεων.

Κρατικό πακέτο

Κάθε υποβάθμιση σε τίτλο, επιφέρει αύξηση του haircut για αποδοχή του τίτλου αυτού από την ΕΚΤ.

Ως αποτέλεσμα, για να διατηρηθούν τα ίδια επίπεδα ρευστότητας και να μη στερηθεί ο ελληνικός κλάδος πολύτιμα -όσον αφορά την σταθερότητα του συστήματος- κεφάλαια, θα πρέπει οι τραπεζικοί τίτλοι να αντικατασταθούν στην ΕΚΤ με τίτλους του δημοσίου (εγγυήσεις) οι οποίοι, όπως φαίνεται και από τον πίνακα, έχουν πολύ μικρότερο haircut από εκείνο που εφαρμόζεται στους τραπεζικούς τίτλους (ειδικά στην κατηγορία 5).

Συγκεκριμένα, εφόσον η υποβάθμιση είναι μεγάλη και προκύψει αξιολόγηση χαμηλότερη από αυτή που δέχεται η ΕΚΤ, τότε η έκδοση νέων εγγυήσεων είναι μονόδρομος, προκειμένου να καλυφθεί όλο το ποσό που θα χάσουν οι τράπεζες από τη ρευστότητά τους λόγω του haircut στους τραπεζικούς τίτλους. Η κρατική στήριξη προς τις τράπεζες, έχει φτάσει μέχρι σήμερα τα 68 δισ. ευρώ. Από τα 68 δισ. ευρώ, τα 55 δισ. ευρώ έχουν χορηγηθεί μέσω κρατικών εγγυήσεων, τα 8 δισ. ευρώ μέσω ειδικών ομολόγων και τα 5 δισ. ευρώ ήταν για κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών μέσω των προνομιούχων μετοχών που κατέχει και θα κατέχει το δημόσιο μέχρι την αποπληρωμή των κρατικών κεφαλαίων. Οι εγγυήσεις διανέμονται με ευθύνη της ΤτΕ και ανάλογα με το μέγεθος της κάθε τράπεζας. Εν συνεχεία οι τράπεζες εκδίδουν δικές τους ομολογίες οι οποίες φέρουν την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου και κατευθύνονται στην ΕΚΤ ως ενέχυρο προκειμένου να αντλήσουν ρευστότητα.

Κεφαλαιακή επάρκεια

Παράλληλα, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία και έχει στη διάθεσή του κεφάλαια ύψους 10 δισ. ευρώ τα οποία προορίζονται για κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών και όχι για να λύσουν προβλήματα ρευστότητας.

Τέλος, υπενθυμίζεται ότι το σύνολο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος έχει αντλήσει κεφάλαια ρευστότητας ύψους 95 δισ. ευρώ και η τελευταία σύσταση της τρόικας προς τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα ήταν η απεξάρτησή τους από τα κεφάλαια αυτά, είτε με πωλήσεις ενεργητικού (δάνεια, δραστηριότητες, κ.λπ.), είτε με αυξήσεις Μετοχικού Κεφαλαίου, είτε συνδυαστικά.

Η στάση της ΕΚΤ

Αξίζει να σημειωθεί, ότι το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας το περασμένο καλοκαίρι (τον Ιούλιο), με δήλωσή του έχει καταστήσει σαφές ότι δίνει «ευελιξία» στους κανόνες. Δηλαδή, στις ανακοινώσεις του που είχε στείλει άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να αλλάζει τους κανόνες κατά το δοκούν, για συγκεκριμένα πιστωτικά ιδρύματα που θα παραστεί ανάγκη και να αποδέχεται τίτλους για ενέχυρα εκεί που κρίνει ότι διευκολύνει και διατηρεί τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η απόφαση δηλαδή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, για το αν θα κρατήσει για την Ελλάδα τους κανόνες αυτούς, είναι κατά βάση πολιτική.