Μυαλό-«ξυράφι» μετά τα 40 χρόνια

Νέες έρευνες δείχνουν ότι ο εγκέφαλος «ξαναγεννιέται» και ακμάζει ως τα 60

από ΤΟ ΒΗΜΑ  28/7/2010

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ Γκρεμίζοντας τον μύθο ότι ο νους γηράσκει όπως και το σώμα, νευροεπιστήμονες ανακάλυψαν ότι το μυαλό μας ζει μια δεύτερη αναγέννηση μετά τα 40. Φαίνεται μάλιστα ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος αναδιοργανώνεται και βελτιώνεται σε πολλές λειτουργίες του μεταξύ των 40 και των 60 ετών, και ότι η νόηση φτάνει στο απόγειό σε αυτή τη μέση ηλικία. 

Στο βιβλίο της με τίτλο «Η μυστική ζωή του ενήλικου μυαλού» («Τhe Secret life of the Grown-up Βrain»), η Αμερικανίδα Μπάρμπαρα Στροτς αναλύει τα αποτελέσματα των τελευταίων επιστημονικών ερευνών που δείχνουν ότι όσο μεγαλώνουμε διατηρούμε τα εγκεφαλικά μας κύτταρα, και κυρίως παράγουμε νέα ως μεσήλικοι. Ως σήμερα, η επικρατούσα άποψη ήταν ότι με το πέρασμα του χρόνου χάνουμε ως και το 30% των νευρώνων μας (σ.σ.: εγκεφαλικά κύτταρα). Εκεί αποδιδόταν το γεγονός ότι οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας ξεχνούν, δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν και έχουν πιο αργές νοητικές λειτουργίες. Αλλά η μεγαλύτερη έρευνα για τις επιπτώσεις του γήρατος στον ανθρώπινο εγκέφαλο που έγινε ποτέ, σε 6.000 άτομα τα οποία μελετώνται από το 1956, άλλαξε τα δεδομένα. Απέδειξε ότι οι συμμετέχοντες είχαν πολύ καλύτερες επιδόσεις στα γνωστικά τεστ στις ηλικίες μεταξύ 40 και 60 ετών από ό,τι στην ηλικία των 20 ετών. 

Οι μεσήλικοι είχαν καλύτερες επιδόσεις σε ό,τι αφορά το λεξιλόγιο, τη δυνατότητα προσανατολισμού στον χώρο και στην επίλυση προβλημάτων. Δεν ήταν όμως καλύτεροι από τους νέους σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα αριθμητικών πράξεων και την ταχύτητα αντίδρασης σε ένα ερέθισμα. 

Ωστόσο στα πιο δυσεπίλυτα ζητήματα οι μεσήλικοι κερδίζουν κατά κράτος, και μάλιστα είναι πιο αποδοτικοί από τους νεαρούς σε θέματα εργασίας. Σε δύο πειράματα, πιλότοι και ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας ήρθαν αντιμέτωποι μέσω προσομοιωτή με επείγουσες καταστάσεις. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία αντέδρασαν πιο αργά, αλλά τα πήγαν καλύτερα από ό,τι οι νεότεροι επαγγελματίες. 

Παράλληλα ανακαλύφθηκε ότι η μυελίνη, η ουσία που περιβάλλει τους νευρώνες κάνοντας πιο γρήγορη τη μεταφορά των νευρικών σημάτων, παράγεται σε μεγαλύτερες ποσότητες όχι στην εφηβεία όπως πιστεύαμε ως σήμερα, αλλά στην ηλικία των 50 ή ακόμη και των 60 ετών. Μάλιστα η παραγωγή της γίνεται σε κέντρα του εγκεφάλου που ελέγχουν τα συναισθήματα, τον καταμερισμό των εργασιών, τη λήψη αποφάσεων και είναι υπεύθυνα για τη γλώσσα, τη μουσική και τη διάθεση. Εκεί παρουσιάζει αύξηση ως και 3.000%! 

Στην έρευνα, αποδείχθηκε για άλλη μία φορά ότι οι μεσήλικοι ελέγχουν καλύτερα τα συναισθήματά τους. Αν και έχουν περισσότερες ευθύνες και άγχη, τείνουν να είναι πιο ευτυχείς από τους νέους. Πώς θα διατηρήσουμε τον εγκέφαλό μας σε όσο το δυνατόν καλύτερη κατάσταση; « Ο,τι κάνουμε με το σώμα μας έχει τεράστιες επιπτώσεις στον εγκέφαλό μας. Ο εγκέφαλος μοιάζει με την καρδιά, με την έννοια πως ό,τι θεωρείται καλό για την καρδιά είναι εξίσου καλό ή και καλύτερο για τον εγκέφαλο» γράφει η Στροτς. «Η σωματική άσκηση είναι το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για τον εγκέφαλό σας». 

Ενα από τα πιο αναπάντεχα ευρήματα των επιστημόνων είναι ότι το να μιλάμε με ανθρώπους με τους οποίους διαφωνούμε, βοηθάει τον εγκέφαλο να «ξυπνήσει» διότι προσπαθούμε συνεχώς να τελειοποιούμε τα επιχειρήματά μας.

ΝΟΥΣ ΥΓΙΗΣ ΕΝ ΣΩΜΑΤΙ... ΜΕΣΗΛΙΚΟΥ- ΠΩΣ ΘΑ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΩ;

Με άσκηση Η ελαφρά αερόβια άσκηση βοηθάει στην αιμάτωση του εγκεφάλου ακόμη και σε μεγάλες ηλικίες. 

Με σωστή τροφή Καταναλώστε άφθονα φρούτα και λαχανικά. Μισό λίτρο φυσικού χυμού πορτοκαλιού την ημέρα μπορεί να ενισχύσει τη μνήμη ως και 40%. 

Με νέες δραστηριότητες Κρατήστε το μυαλό σας σε φόρμα μαθαίνοντας καινούργια πράγματα, όπως μια ξένη γλώσσα ή ένα μουσικό όργανο. 

Χωρίς άγχος Μάθετε να διατηρείτε το άγχος σε χαμηλά επίπεδα. Ενας καλός τρόπος είναι ο καθημερινός διαλογισμός και η γιόγκα.