Ελληνικά ΜΜΕ: η συμβολή τους στη διαφθορά και τη διαπλοκή

απο το ιστολόγιο City Press  26/7/2010

«Ελληνικά Μίντια: Ελεγκτής και συνεργός», είναι ο τίτλος εκτενέστατης ανάλυσης της Süddeutsche Zeitung το Σαββατοκύριακο για το ρόλο των ελληνικών ΜΜΕ στην διαφθορά και τη διαπλοκή. 

«Με μια πρώτη ματιά το ελληνικό μιντιακό τοπίο είναι ζωντανό και πλουραλιστικό: 22 ημερήσιες και κυριακάτικες εφημερίδες με έδρα την Αθήνα, 280 τοπικές εφημερίδες. 10 τηλεοπτικοί σταθμοί πανελλήνιας εμβέλειας και 135 τοπικοί. Και όλα αυτά σε μία χώρα 11 εκατομμυρίων ανθρώπων. Η Ελλάδα διαθέτει τη μεγαλύτερη πυκνότητα σε ΜΜΕ ανά κάτοικο στην Ευρώπη.

Εάν παρατηρήσει κανείς όμως τα πράγματα από κοντά, τότε θα διαπιστώσει ότι:

σχεδόν κανένα ΜΜΕ δεν έχει κέρδη. Όλοι σχεδόν εργάζονται με ελλείμματα, λέει η Ρόη Παναγιωτοπούλου, κοινωνιολόγος και επικοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Και πως γίνεται αυτό; Γίνεται όταν οι ιδιοκτήτες εξαργυρώνουν τα κέρδη σε άλλη μορφή. Δηλαδή εάν με την εφημερίδα ή με τον ραδιοτηλεοπτικό σταθμό αποκτά ο ιδιοκτήτης  πολιτική επιρροή και πρόσβαση σε ρουσφέτια. 

Πόσες ανεξάρτητες εφημερίδες και γενικά ΜΜΕ εκτός του ίντερνετ υπάρχουν; Η κ. Ρόη Παναγιωτοπούλου δηλώνει ‘εργάζομαι εδώ δεκαετίες και δεν είδα ακόμη κανένα τέτοιο ΜΜΕ’.»

 «Τα ελληνικά μίντια έχασαν δυο φορές την αθωότητά τους. Μια φορά όταν άφησαν να τα διαφθείρουν τα κόμματα και το κράτος. Μετά ήρθε το 1989 και ο περίφημος νόμος που επέτρεψε στους ιδιωτικούς σταθμούς να έχουν και εφημερίδες. Επρόκειτο για μια μοιραία απόφαση, διότι έτσι δημιουργήθηκαν ανεξέλεγκτα μονοπώλια και κυρίως μονοπώλια, των οποίων τα συμφέροντα δεν είχαν ούτε έχουν κάποια σχέση με τον τύπο ή τα μίντια. Οι περισσότεροι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί στην Ελλάδα ανήκουν σε εταιρείες, οι  οποίες δραστηριοποιούνται ταυτόχρονα στη ναυτιλία, στον τραπεζικό τομέα, στις τηλεπικοινωνίες, στη φαρμακοβιομηχανία ή στη βιομηχανία πετρελαίου. Υπάρχουν δηλαδή για να εξυπηρετούν τα συμφέροντα των εταιρειών τους. Το ότι αυτή η διαπλοκή είναι τόσο στενή και δεν αφήνει κανένα περιθώριο σε κριτικές φωνές έχει πολλές αιτίες. Πρώτον η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα, όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους. Πολλοί δημοσιογράφοι δεν θέλουν να βγάλουν τα άπλυτα κάποιου φίλου ή γνωστού. Πρόκειται όμως και για ένα συστημικό λάθος, ένα ηθελημένο λάθος. Διότι το κράτος μπορεί να αποκτήσει επιρροή σε πολλές κατευθύνσεις. Γι’ αυτό και αναλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος από τους λογαριασμούς των σταθμών. Π.χ. πληρώνει τις ασφάλειες και τις εισφορές των εφημερίδων από τα φορολογικά έσοδα. Και επιπλέον: 20 χρόνια μετά την ίδρυση των πρώτων ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών στην Ελλάδα όλοι τους εργάζονται χωρίς καμία εξαίρεση με προσωρινές άδειες. Και αυτό είναι ηθελημένο, υποστηρίζει ο επικοινωνιολόγος Δημήτρης Χαραμάμπης.»

«Οι έρευνες και η κριτική στη διαφθορά είναι ανεπιθύμητα και από τις δύο πλευρές, λέει ο δημοσιογράφος Στέλιος Κούλογλου ‘γι’ αυτό τα ελληνικά μίντια δεν απεκάλυψαν κανένα σκάνδαλο. Όλες οι αποκαλύψεις είναι συνήθως εισαγόμενες. Το καλύτερο παράδειγμα είναι το σκάνδαλο της Siemens.’»

«Υπάρχουν επίσης εκατοντάδες δημοσιογράφοι που εργάζονται στις μεγάλες εφημερίδες και τους σταθμούς, αλλά ταυτόχρονα έχουν και μια δεύτερη δουλειά σε τράπεζες, εταιρείες ή σε υπουργεία. Και ουδείς γνωρίζει ποιοί είναι, υπάρχουν λίστες, αλλά είναι απόρρητες. Σύμφωνα με την οργάνωση Διεθνής Διαφάνεια οι Έλληνες θεωρούν τα ΜΜΕ το ίδιο διεφθαρμένα, όπως και τα πολιτικά κόμματα.»