JPMorgan: Αναδιάρθρωση χρέους ή νέο πακέτο διάσωσης για την Ελλάδα το 2012

απο την ΗΜΕΡΗΣΙΑ  4/8/2010

Του Γιώργου Ι. Μαύρου

gmavros@pegasus.gr

Καλές οι διαρθρωτικές αλλαγές, καλή η δημοσιονομική εξυγίανση, ακόμα καλύτερο το ύψους 110 δισ. ευρώ πακέτο στήριξης της Ελλάδας, όμως, το ελληνικό χρέος απέχει πολύ από το να καταστεί βιώσιμο και ως εκ τούτου αποτελεί εστία για μια νέα κρίση στην Ευρώπη, μετά το 2012 (όταν και λήγει η χρηματοδότηση από το εν λόγω πακέτο) και πιθανότατα το 2014.

Αυτό εκτιμούν οι οικονομικοί αναλυτές της J.P. Morgan Chase, θεωρώντας ότι με τη λήξη του Προγράμματος Σταθερότητας ή και νωρίτερα θα υπάρχουν μόνο δυο επιλογές για την Ελλάδα: ή να προχωρήσει σε μια συντονισμένη και οικειοθελή αναδιάρθρωση του χρέους της ή να λάβει και δεύτερο πακέτο στήριξης προκειμένου να αντιμετωπίσει το δανειακό της πρόβλημα.

Σύμφωνα με τον αμερικανικό τραπεζικό κολοσσό, τα άνευ προηγουμένου μέτρα που αποφασίστηκαν ή δρομολογούνται φέτος στο πλαίσιο αντιμετώπισης της κρίσης χρέους στην Ευρώπη, δηλαδή το πακέτο διάσωσης της Ελλάδας, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας και η αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ώστε να διασφαλίζει μεγαλύτερη δημοσιονομική πειθαρχία από τις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης, ήταν άκρως σημαντικά και απαραίτητα.

Ωστόσο, τονίζουν οι αναλυτές της J.P. Morgan, δεν είναι αρκετά για να εξέλθει η Ευρώπη από την κρίση. Όπως επισημαίνουν, σε σχετική έκθεση με ημερομηνία 3 Αυγούστου, ενδέχεται να μην είναι δυνατό η Ελλάδα να επιτύχει τη βιωσιμότητα του χρέους της αποκλειστικά και μόνο με δικές της προσπάθειες, δηλαδή μέσω της δημοσιονομικής της εξυγίανσης.

Για να αρχίσει να μειώνεται το ελληνικό χρέος, κι επομένως να είναι βιώσιμο, η Ελλάδα θα πρέπει να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 6% ετησίως, υποστηρίζει η J.P. Morgan. Αυτό, άλλωστε, είναι και το ποσοστό (για την ακρίβεια 5,9%) που έχει θέσει ως στόχο και η ελληνική κυβέρνηση για το 2014.

Όμως, σημειώνει ο αμερικανικός οίκος, μεσολαβεί μεγάλη απόσταση ανάμεσα στον στόχο του 6% και το πρωτογενές έλλειμμα 8,5% που κατέγραψε η Ελλάδα το 2009. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αναλυτές της J.P. Morgan υποστηρίζουν ότι το 2012 η Ευρώπη θα πρέπει να επιλέξει είτε να επιτρέψει στην Ελλάδα να αναδιαρθρώσει το χρέος της, ώστε να μειώσει σημαντικά την καθαρή του αξία, ή να εγκρίνει ένα νέο πακέτο διάσωσης της χώρας.

Σύμφωνα με την J.P. Morgan, η Ευρώπη θα επιλέξει το δεύτερο καθώς το πολιτικό και οικονομικό κόστος μιας αναδιάρθρωσης χρέους είναι τεράστιο.

Με ανανεωμένη τη χρηματοδότηση από την Ευρώπη το 2012 και απαλλαγμένη από το άγχος να ξαναστραφεί στις αγορές για να δανειστεί, η Ελλάδα θα έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να επιτύχει τους στόχους του μνημονίου και ?κυρίως- το πρωτογενές πλεόνασμα του 6%, λέει η J.P. Morgan.

Ωστόσο, τονίζει, ακόμα και υπό αυτές τις ιδανικές συνθήκες, υπάρχουν αμφιβολίες ότι ο στόχος αυτός θα έχει επιτευχθεί ως το 2014 για τους παρακάτω λόγους:

• Πρώτον, η δημοσιονομική προσαρμογή που καλείται να επιτύχει η Ελλάδα είναι πρωτοφανείς σε μέγεθος και διάρκεια.
• Δεύτερον, πολλοί αμφιβάλουν ότι η ελληνική οικονομία μπορεί να αναπτυχθεί σε μια περίοδο δημοσιονομικής προσαρμογής, κάτι που αφενός θα επηρεάσει αρνητικά τα δυναμικά του ελληνικού χρέους και αφετέρου θα προκαλέσει σημαντική πολιτική και κοινωνική αναταραχή.
• Τρίτον, υπάρχουν ανησυχίες για τον αντίκτυπο που θα έχει το υψηλό χρέος της Ελλάδας στο κόστος δανεισμού της, όταν θα κληθεί να ξαναστραφεί για αγορές για χρηματοδότηση.
• Τέταρτον, οι ανάγκες χρηματοδότησης της Ελλάδας θα είναι ιδιαίτερα αυξημένες το 2014 και το 2015, καθώς συν τοις άλλοις η χώρα θα κληθεί να αποπληρώσει τη βοήθεια που θα έχει λάβει από ΔΝΤ και Ε.Ε.

Ήδη, το 2012 η Ελλάδα θα χρωστά στην υπόλοιπη Ευρωζώνη ένα ποσό που θα αντιστοιχεί στο 33% του ΑΕΠ της, και αυτό το ποσοστό θα αυξηθεί κατακόρυφα αν δεν προχωρήσει σε αναδιάρθρωση χρέους αλλά αντίθετα λάβει επιπλέον οικονομική βοήθεια από τους εταίρους της.

Εκεί ακριβώς έγκειται η ανησυχία της J.P. Morgan για μια νέα κρίση στην Ευρώπη. Το 2012, τονίζει, η Ευρώπη πιθανότατα θα δώσει «πράσινο φως» για ένα νέο πακέτο στήριξης της Ελλάδας. Το 2014, όμως, μπροστά στο αδιέξοδο η Ελλάδα να πρέπει να δανειστεί για να χρηματοδοτήσει το χρέος της, το (έστω και μικρό πλέον) έλλειμμα στον προϋπολογισμό της και επιπλέον να χρωστούμενα από τα δυο πακέτα στήριξης που θα έχει λάβει, η Ευρώπη ενδέχεται να χρειαστεί να πάρει μεγάλες αποφάσεις.

Εφόσον, η προοπτική της αναδιάρθρωσης του χρέους της Ελλάδας θα έχει απορριφθεί ήδη από το 2012, όμως, στην Ευρώπη, σημειώνει η J.P. Morgan, θα έχει μείνει μια μόνο επιλογή: να διαγράψει το χρέος ή μέρος αυτού από τα πακέτα διάσωσης προς την Ελλάδα. Οπότε, καταλήγει, μένει μόνο ένα -διόλου ρητορικό- ερώτημα να απαντηθεί: Θα είναι ακόμα διατεθειμένοι οι Γερμανοί να πληρώσουν τα... «σπασμένα»;