Οι ημέτεροι και η ισονομία

από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ  8/7/2010

Tου Αθανασιου Ελλις

Οι συνεχείς και ατυχείς τηλεοπτικές παρεμβάσεις του κ. Σωτήρη Χατζηγάκη και άλλων τις τελευταίες ημέρες αναδεικνύουν τον παραλογισμό που επικρατεί στη χώρα μας σχετικά με τους διορισμούς στο Δημόσιο συγγενών, φίλων και γνωστών. Η επώδυνη διαπίστωση που προκύπτει είναι ότι πολιτικοί, όλων των κομμάτων, θεωρούν την εξυπηρέτηση ημετέρων ως μέρος των δραστηριοτήτων, αν όχι των «υποχρεώσεών» τους, και έχουν ταυτισθεί σε τέτοιο βαθμό με την πρακτική αυτή που δεν αντιλαμβάνονται καν ότι παραβιάζουν την αρχή της ισονομίας που αποτελεί πυλώνα μιας ευνομούμενης δημοκρατικής κοινωνίας.

Είναι λυπηρή η εικόνα ενός πρώην υπουργού, στη δικαιοδοσία του οποίου βρέθηκε κάποια στιγμή και η Δικαιοσύνη, να περιφέρεται στα ΜΜΕ και να δείχνει ότι δεν κατανοεί κάποιες βασικές αρχές που διέπουν το περί δικαίου αίσθημα. Τα ατυχή επιχειρήματα στα οποία προσπάθησε να οικοδομήσει την απάντησή του ήταν ότι το ίδιο έκαναν και κάνουν όλα τα κόμματα, όπως επίσης ότι οι συγγενείς βουλευτών πρέπει και αυτοί να έχουν το δικαίωμα να προσληφθούν στο Δημόσιο.

Το πρώτο είναι γεγονός, αλλά πρόκειται για μια πρακτική προς αποφυγή, όχι προς μίμηση, και άρα αγγίζει τα όρια του παραλόγου να το επικαλείται κανείς ως δικαιολογία. Το δεύτερο προκαλεί τη νοημοσύνη των πολιτών που γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν πρόκειται για κλειστούς και αξιοκρατικούς διαγωνισμούς όπου κάποιοι ανεξάρτητοι κριτές βαθμολογούν γραπτά χωρίς να γνωρίζουν ονόματα και συγγένειες, και όπου, φυσικά, η κάθε αίτηση, συμπεριλαμβανομένων αυτών των συγγενών ή συνεργατών πολιτικών, θα έπρεπε να αξιολογείται ισότιμα. Αντιθέτως, πρόκειται για «βόλεμα» ανθρώπων που έχουν το «προσόν» των οικογενειακών, φιλικών ή κομματικών σχέσεων.

Αντί οι υπουργοί, βουλευτές, και άλλοι κρατικοί λειτουργοί που έχουν υποπέσει στο ατόπημα του διορισμού «δικών τους» να καταφεύγουν σε έωλα επιχειρήματα, θα ήταν πιο χρήσιμο και αποτελεσματικό γι’ αυτούς να προβούν σε κάποιες αυτονόητες ενέργειες: να δηλώσουν ότι κατανοούν πως πρόκειται για εσφαλμένη τακτική, να ζητήσουν δημόσια συγγνώμη και να υποσχεθούν ότι δεν θα την επαναλάβουν. Θα μπορούσαν να αναφέρουν ότι πολλοί το έκαναν έως τώρα, όχι όμως ως δικαιολογία, αλλά για να αναδείξουν το εύρος του φαινομένου, τασσόμενοι υπέρ της ανάγκης τερματισμού του. Και από εκεί και πέρα να αφεθούν στην κρίση της κοινωνίας. Δεν θα ήταν εύκολη η θέση τους. Ομως, αρκετοί πολίτες θα διαπίστωναν μια ευπρόσδεκτη αυτοκριτική που ίσως αξίζει επιβράβευσης.

Χρειάσθηκε, δυστυχώς, να φθάσουμε στην ακραία υιοθέτηση των επώδυνων μέτρων που επιβάλλει η τρόικα για να αρχίσει να ξεθωριάζει το όνειρο του διορισμού στο Δημόσιο. Επόμενο βήμα, η εξάλειψη της μισθολογικής αδικίας όπου κάποιοι δημόσιοι υπάλληλοι, συνεπικουρούμενοι από καλοβολεμένους συνδικαλιστές, είχαν εξασφαλίσει αποδοχές, επιδόματα, και συντάξεις χιλιάδων ευρώ, εις βάρος άλλων εργαζομένων που αποτελούν τη γενιά των 700 ευρώ.

Τέτοιες συμπεριφορές δεν αποτελούν, φυσικά, αποκλειστικό προνόμιο της ελληνικής πολιτικής ελίτ. Παρατηρούνται στις περισσότερες δημοκρατίες (για τα αυταρχικά καθεστώτα δεν γίνεται λόγος, εκεί αποτελούν βασικό στοιχείο της ύπαρξης και λειτουργίας του κράτους). Τουλάχιστον, στις άλλες χώρες όσοι «βολεύουν» ημετέρους δείχνουν ότι αντιλαμβάνονται πως παραβιάζουν κανόνες και αρχές.

Για να αλλάξει η νοοτροπία και να σταματήσει ή τουλάχιστον να περιορισθεί αυτή η πρακτική, απαιτείται η απεμπλοκή του Δημοσίου από τα κομματικά πλοκάμια, ο σαφής διαχωρισμός εξουσιών και η ανεξαρτησία Αρχών και υπηρεσιών. Μόνον έτσι θα εμπεδωθεί και προσδοκάται ότι θα αρχίσει να εφαρμόζεται στην πράξη η αρχή της ισονομίας.