Αναρτήσεις
Με την απόφαση για την χορήγηση της διπλής ιθαγένειας τα μέλη της ελληνικής μειονότητας θα γίνουν οι πρώτοι ευρωπαίοι πολίτες της Αλβανίας. Ανεκπλήρωτη παραμένει η συμβατική υποχρέωση της Αλβανίας η νέα απογραφή πληθυσμού.
Το ελληνικό στέκι στα Τίρανα στεγάζεται στο ίδιο κτίριο με τα γραφεία του «Κόμματος της Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων». Λειτουργεί ως καφενείο, εστιατόριο. Oι χώροι είναι πολύ περιποιημένοι, στους τοίχους φωτογραφίες από τα χωριά της νότιας Αλβανίας απ΄ όπου κατά κανόνα προέρχονται οι Έλληνες πελάτες. Δεν είναι οι μόνοι. Οι μισοί πελάτες του μαγαζιού αυτό το πρωινό είναι Αλβανοί. Ο Χρυσόστομος Καμπέρης από το Χλωμό Αργυροκάστρου που το διαχειρίζεται μας εξηγεί ότι δεν είναι φτιαγμένο αποκλειστικά για τους Έλληνες: «Όχι, όχι, το μαγαζί δεν είναι καθαυτού ελληνικό στέκι, δεν το έχουμε ονομάσει έτσι. Είναι ένα μαγαζί, που είναι δίπλα στο κόμμα, οι δικοί μας οι άνθρωποι βρίσκουν τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο, τον πρόεδρο της Ομόνοιας, πίνουν τον καφέ τους βρίσκουν ο ένας τον άλλο», λέει ο κ. Καμπέρης.
Σε ένα από τα τραπέζια τέσσερις συνταξιούχοι πίνουν αυτό το πρωινό τον καφέ τους. Ο οδηγός Γιώργος Παππάς ο απόστρατος αξιωματικός Αριστείδης Γκέλιος και οι συνταξιούχοι καθηγητές πανεπιστημίου Γιάννης Μπούτσος και Γιώργος Βλάχος, ο οποίος μας λέει για τις σχέσεις με τους Αλβανούς: «Εμάς μας σέβονται, γιατί έχουμε εξυπηρετήσει τη χώρα, προπαντός τα πρώτα χρόνια, που δεν είχε η Αλβανία Λύκεια και στελέχη, και είχαμε εμείς τη δυνατότητα να εκπαιδευτούμε. Και στο Βορρά», προσθέτει, «στην επιχείρηση που έχω δουλέψει εγώ το 1960 βρήκα 10 Ρώσους που δουλεύαμε μαζί και μετά ήταν όλοι Έλληνες, μειονοτικοί, κάπου 12 παιδιά από τη Δερόπολη, Αγ. Σαράντα, μετά άρχισαν οι ντόπιοι, πολύ αργά. Όλα τα σχολεία στο Βορρά ήταν δάσκαλοι και δασκάλες από το Νότο, μειονοτικοί».
Υπάρχει όμως και η σκοτεινή πλευρά. Ο Γιάννης Μπούτσος, πρώην καθ. παν/μίου που έχει χρηματίσει έξι χρόνια πρόεδρος της Ομόνοιας Τιράνων, θυμάται ότι «στον καιρό του Χότζα στο παν/μιο των Τιράνων ήταν 100 καθηγητές ελληνικής καταγωγής. Τώρα είναι ελάχιστοι, 10/ 15 καθηγητές, αλλά όπως και να έχουν τα πράγματα, εμείς υπάρχουμε εδώ και θα συνεχίσουμε να υπάρχουμε», διαβεβαιώνει ο κ. Μπούτσος.
Η ελληνική παροικία των Τιράνων είχε φτάσει τα 8.000, θυμάται ο Γιάννης Μπούτσος, στο μεταξύ πολλοί έχουν φύγει για την Ελλάδα και άλλες χώρες του εξωτερικού, υπάρχουν αρκετοί που επιστρέφουν και δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά.
Πόσοι όμως σήμερα οι Έλληνες της μειονότητας; Οι αριθμοί ήταν πάντα ένα ευαίσθητο ζήτημα. Από τα 3 εκατομμύρια των κατοίκων της Αλβανίας, υπολογίζεται ότι 150.000 ανήκουν στην ελληνική μειονότητα. Επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν. Στην απογραφή του 2000 η ελληνική μειονότητα είχε αποφασίσει καθολική αποχή δεν συμπεριλαμβάνονταν στο ερωτηματολόγιο η εθνικότητα, το θρήσκευμα, και η γλώσσα. Η αλβανική κυβέρνηση δέχτηκε σκληρή κριτική, από τον ΟΑΣΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης που είχε χρηματοδοτήσει την απογραφή. Η ελληνική μειονότητα ζητά να επαναληφθεί η απογραφή, η οποία είναι και συμβατική υποχρέωση της Αλβανίας, καθώς έχει συμπεριληφθεί ως όρος στο σύμφωνο σταθεροποίησης και σύνδεσης με την ΕΕ. Ο Σπύρος Ξέρας περιφερειάρχης Αργυροκάστρου καλεί την αλβανική κυβέρνηση «που έχει κάνει τελευταία μεγάλα ανοίγματα προς την Ελλάδα, να πάρει και αυτή την απόφαση και να κάνει μια απογραφή πληθυσμού».
Μία τέτοια απογραφή θα καταγράψει τα μέλη της ελληνικής μειονότητας και πέραν των περιοχών της λεγόμενης μειονοτικής ζώνης. Θα σπάσει στην πράξη την αυθαίρετα καθορισμένη μειονοτική ζώνη. Θα λύσει και τα προβλήματα εκείνων που εξ ανάγκης στο παρελθόν υποχρεώθηκαν να αποφύγουν την αναγραφή της ελληνικής καταγωγής τους και καταφεύγουν σήμερα στα δικαστήρια για να την ξανακερδίσουν.
Η απογραφή θα είναι και ένα χρήσιμο εργαλείο για τη χορήγηση της διπλής ιθαγένειας στα μέλη της ελληνικής μειονότητας μετά την πρόσφατη συμφωνία Αθήνας-Τιράνων. Ο υφυπουργός Εξωτερικών Ευριπίδης Στυλιανίδης μας λέει ότι «τώρα έχει ξεκινήσει η προσπάθεια να υλοποιηθεί αυτή η πρωθυπουργική δέσμευση, από την αλβανική πλευρά, στο ύψιστο πολιτικό επίπεδο υπάρχουν οι εγγυήσεις, ότι αυτό δεν θα σημάνει σε καμία περίπτωση την παραβίαση των περιουσιακών τους δικαιωμάτων, των οικονομικών τους ελευθεριών, του δικαιώματος εγκατάστασης κλπ. Άλλωστε», προσθέτει ο υφυπουργός, «προς αυτή την κατεύθυνση λειτουργεί και η ευρωπαϊκή ομπρέλα προστασίας των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων και πιστεύω πια ότι έχουν εκλείψει οι καχυποψίες του παρελθόντος και έχει δημιουργηθεί ένα κλίμα τέτοιο, ώστε να αναπτύσσονται τέτοιου είδους πολιτικές, που θα φέρουν πιο κοντά τους δύο λαούς, και θα καταστήσουν είτε την εργασιακή κοινότητα των Αλβανών στην Ελλάδα, είτε την ελληνική μειονότητα που ζει στην Αλβανία, γέφυρες φιλίας μεταξύ των δύο λαών και των δύο κρατών», καταλήγει ο κ. Στυλιανίδης.
Αυτό το «νέο κλίμα» επιτρέπει τώρα την ικανοποίηση ενός πάγιου αιτήματος της ελληνικής μειονότητας. Για τα μέλη της ελληνικής μειονότητας η απόφαση είναι η εκπλήρωση ενός ονείρου. «Να πεθάνουμε Έλληνες», λέει ο Γιώργος Βλάχος, «για μας τους συνταξιούχους δεν σημαίνει και πάρα πολλά, αλλά κι εμείς να πούμε ότι είμαστε Έλληνες, να πούμε ότι είμαστε πολίτες της Ελλάδας», συμπληρώνει ο Γιάννης Μπούτσος.
Σε κάθε περίπτωση τα μέλη της ελληνικής μειονότητας θα είναι οι πρώτοι πολίτες της Αλβανίας που θα ενταχθούν ουσιαστικά στην ΕΕ, ως προπομπός της ένταξης αργότερα και της χώρας στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Το ελληνικό στέκι στα Τίρανα στεγάζεται στο ίδιο κτίριο με τα γραφεία του «Κόμματος της Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων». Λειτουργεί ως καφενείο, εστιατόριο. Oι χώροι είναι πολύ περιποιημένοι, στους τοίχους φωτογραφίες από τα χωριά της νότιας Αλβανίας απ΄ όπου κατά κανόνα προέρχονται οι Έλληνες πελάτες. Δεν είναι οι μόνοι. Οι μισοί πελάτες του μαγαζιού αυτό το πρωινό είναι Αλβανοί. Ο Χρυσόστομος Καμπέρης από το Χλωμό Αργυροκάστρου που το διαχειρίζεται μας εξηγεί ότι δεν είναι φτιαγμένο αποκλειστικά για τους Έλληνες: «Όχι, όχι, το μαγαζί δεν είναι καθαυτού ελληνικό στέκι, δεν το έχουμε ονομάσει έτσι. Είναι ένα μαγαζί, που είναι δίπλα στο κόμμα, οι δικοί μας οι άνθρωποι βρίσκουν τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο, τον πρόεδρο της Ομόνοιας, πίνουν τον καφέ τους βρίσκουν ο ένας τον άλλο», λέει ο κ. Καμπέρης.
Σε ένα από τα τραπέζια τέσσερις συνταξιούχοι πίνουν αυτό το πρωινό τον καφέ τους. Ο οδηγός Γιώργος Παππάς ο απόστρατος αξιωματικός Αριστείδης Γκέλιος και οι συνταξιούχοι καθηγητές πανεπιστημίου Γιάννης Μπούτσος και Γιώργος Βλάχος, ο οποίος μας λέει για τις σχέσεις με τους Αλβανούς: «Εμάς μας σέβονται, γιατί έχουμε εξυπηρετήσει τη χώρα, προπαντός τα πρώτα χρόνια, που δεν είχε η Αλβανία Λύκεια και στελέχη, και είχαμε εμείς τη δυνατότητα να εκπαιδευτούμε. Και στο Βορρά», προσθέτει, «στην επιχείρηση που έχω δουλέψει εγώ το 1960 βρήκα 10 Ρώσους που δουλεύαμε μαζί και μετά ήταν όλοι Έλληνες, μειονοτικοί, κάπου 12 παιδιά από τη Δερόπολη, Αγ. Σαράντα, μετά άρχισαν οι ντόπιοι, πολύ αργά. Όλα τα σχολεία στο Βορρά ήταν δάσκαλοι και δασκάλες από το Νότο, μειονοτικοί».
Υπάρχει όμως και η σκοτεινή πλευρά. Ο Γιάννης Μπούτσος, πρώην καθ. παν/μίου που έχει χρηματίσει έξι χρόνια πρόεδρος της Ομόνοιας Τιράνων, θυμάται ότι «στον καιρό του Χότζα στο παν/μιο των Τιράνων ήταν 100 καθηγητές ελληνικής καταγωγής. Τώρα είναι ελάχιστοι, 10/ 15 καθηγητές, αλλά όπως και να έχουν τα πράγματα, εμείς υπάρχουμε εδώ και θα συνεχίσουμε να υπάρχουμε», διαβεβαιώνει ο κ. Μπούτσος.
Η ελληνική παροικία των Τιράνων είχε φτάσει τα 8.000, θυμάται ο Γιάννης Μπούτσος, στο μεταξύ πολλοί έχουν φύγει για την Ελλάδα και άλλες χώρες του εξωτερικού, υπάρχουν αρκετοί που επιστρέφουν και δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά.
Πόσοι όμως σήμερα οι Έλληνες της μειονότητας; Οι αριθμοί ήταν πάντα ένα ευαίσθητο ζήτημα. Από τα 3 εκατομμύρια των κατοίκων της Αλβανίας, υπολογίζεται ότι 150.000 ανήκουν στην ελληνική μειονότητα. Επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν. Στην απογραφή του 2000 η ελληνική μειονότητα είχε αποφασίσει καθολική αποχή δεν συμπεριλαμβάνονταν στο ερωτηματολόγιο η εθνικότητα, το θρήσκευμα, και η γλώσσα. Η αλβανική κυβέρνηση δέχτηκε σκληρή κριτική, από τον ΟΑΣΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης που είχε χρηματοδοτήσει την απογραφή. Η ελληνική μειονότητα ζητά να επαναληφθεί η απογραφή, η οποία είναι και συμβατική υποχρέωση της Αλβανίας, καθώς έχει συμπεριληφθεί ως όρος στο σύμφωνο σταθεροποίησης και σύνδεσης με την ΕΕ. Ο Σπύρος Ξέρας περιφερειάρχης Αργυροκάστρου καλεί την αλβανική κυβέρνηση «που έχει κάνει τελευταία μεγάλα ανοίγματα προς την Ελλάδα, να πάρει και αυτή την απόφαση και να κάνει μια απογραφή πληθυσμού».
Μία τέτοια απογραφή θα καταγράψει τα μέλη της ελληνικής μειονότητας και πέραν των περιοχών της λεγόμενης μειονοτικής ζώνης. Θα σπάσει στην πράξη την αυθαίρετα καθορισμένη μειονοτική ζώνη. Θα λύσει και τα προβλήματα εκείνων που εξ ανάγκης στο παρελθόν υποχρεώθηκαν να αποφύγουν την αναγραφή της ελληνικής καταγωγής τους και καταφεύγουν σήμερα στα δικαστήρια για να την ξανακερδίσουν.
Η απογραφή θα είναι και ένα χρήσιμο εργαλείο για τη χορήγηση της διπλής ιθαγένειας στα μέλη της ελληνικής μειονότητας μετά την πρόσφατη συμφωνία Αθήνας-Τιράνων. Ο υφυπουργός Εξωτερικών Ευριπίδης Στυλιανίδης μας λέει ότι «τώρα έχει ξεκινήσει η προσπάθεια να υλοποιηθεί αυτή η πρωθυπουργική δέσμευση, από την αλβανική πλευρά, στο ύψιστο πολιτικό επίπεδο υπάρχουν οι εγγυήσεις, ότι αυτό δεν θα σημάνει σε καμία περίπτωση την παραβίαση των περιουσιακών τους δικαιωμάτων, των οικονομικών τους ελευθεριών, του δικαιώματος εγκατάστασης κλπ. Άλλωστε», προσθέτει ο υφυπουργός, «προς αυτή την κατεύθυνση λειτουργεί και η ευρωπαϊκή ομπρέλα προστασίας των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων και πιστεύω πια ότι έχουν εκλείψει οι καχυποψίες του παρελθόντος και έχει δημιουργηθεί ένα κλίμα τέτοιο, ώστε να αναπτύσσονται τέτοιου είδους πολιτικές, που θα φέρουν πιο κοντά τους δύο λαούς, και θα καταστήσουν είτε την εργασιακή κοινότητα των Αλβανών στην Ελλάδα, είτε την ελληνική μειονότητα που ζει στην Αλβανία, γέφυρες φιλίας μεταξύ των δύο λαών και των δύο κρατών», καταλήγει ο κ. Στυλιανίδης.
Αυτό το «νέο κλίμα» επιτρέπει τώρα την ικανοποίηση ενός πάγιου αιτήματος της ελληνικής μειονότητας. Για τα μέλη της ελληνικής μειονότητας η απόφαση είναι η εκπλήρωση ενός ονείρου. «Να πεθάνουμε Έλληνες», λέει ο Γιώργος Βλάχος, «για μας τους συνταξιούχους δεν σημαίνει και πάρα πολλά, αλλά κι εμείς να πούμε ότι είμαστε Έλληνες, να πούμε ότι είμαστε πολίτες της Ελλάδας», συμπληρώνει ο Γιάννης Μπούτσος.
Σε κάθε περίπτωση τα μέλη της ελληνικής μειονότητας θα είναι οι πρώτοι πολίτες της Αλβανίας που θα ενταχθούν ουσιαστικά στην ΕΕ, ως προπομπός της ένταξης αργότερα και της χώρας στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου