Κωνσταντίνος Κόλμερ: "Η φενάκη της αναδιαρθρώσεως του χρέους"

απο το περιοδικό Επίκαιρα

Δύο προτάσεις σχετικές με τη διάσωσι της Ελλάδος από την τυπικήχρεοκοπία –η ουσιαστική συνέβη το Μάιο του 2010– εξετάζονται απ’ την κυβέρνησι, η οποία επιτέλους παρεδέχθη ότι το ελληνικόν δημόσιον χρέος είναι αδύνατον να εξυπηρετηθή με συμβατικά μέσα: • Η πρώτη αφορά στην έκδοσι ομολόγων απ’ την Ευρωπαϊκή Δημοσιονομική Διευκόλυνσι (EFSF) με χαμηλό επιτόκιο – χαμηλότερο των όσων ισχύουν σήμερα για τις περιφερειακές χώρες της Ευρωζώνης. Το «χαμηλό επιτόκιο», αδιευκρίνιστο μέχρι τούδε, θα επέτρεπε τη διάσωσί των απ’ τον ανατοκισμό άνω του ρυθμού αναπτύξεως, εφόσον όμως υπάρχει πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό – που στην περίπτωσι της Ελλάδος δεν υπάρχει. • Η δευτέρα πρότασις εξειδικεύεται στην αναδιάρθρωσι του ελληνικού δημοσίου χρέους εις τρόπον ώστε να ξεφύγει η χώρα από την παγίδα των δευτερογενών ελλειμμάτων, κατά το ανάλογον που ίσχυσεν προ ετών διά τις Φιλιππίνες, με επαναγορά των ομολόγων, «κούρεμα» της οφειλής (haircut) και παράτασι της εξοφλήσεως. Αμφότερα τα σχέδια είναι ανεφάρμοστα! Το μεν σχέδιον της εκδόσεως ευρωομόλογου –μην συγχέετε με το 5ετές «διασωστικό ομόλογο» που εξέδωσε προσφάτως η ΕΔΔΔ, με απόδοσι 2,8%, μόλις 56 χιλιοστά ανώτερο του αντιστοίχου γερμανικού «Μπουντ»– προσκόπτει κυρίως στις αντιρρήσεις των Γερμανών. Συμφώνως προς τον αντικαγκελάριον Γκίντο Βεστερβέλε, διά της τυχόν εκδόσεως του ευρωομολόγου «απαξιώνονται οι χώρες (μέλη της Ευρωζώνης) που έχουν μεγίστη πιστοληπτική ικανότητα» (Καθημερινή, 28/1/2011). Δηλαδή, οι χώρες του Βορρά της Ευρωζώνης, ως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία, που δανείζονται με χαμηλότερα επιτόκια, θα κληθούν να πληρώσουν υψηλότερα. Η δημοσιονομική επίπτωσις θα είναι μεγαλυτέρα για χώρες με μεγάλον δημόσιον χρέος ως η Γερμανία. Η εντεύθεν δυσφορία των Γερμανών φορολογουμένων είναι δεδομένη και πολιτικώς εκμεταλλεύσιμη από την αντιπολίτευσι της κυρίας Μέρκελ – ακόμη και εντός του κυβερνώντος συνασπισμού. Το, δε, σχέδιον «Μανίλα» κρίνεται ανεφάρμοστον, καθώς μόνο το 20% του ελληνικού δημοσίου χρέους ευρίσκεται στη δευτερογενή αγορά (το 80% κατέχεται από τις ευρωπαϊκές τράπεζες, διεθνείς οργανισμούς ΔΝΤ - ΕΚΤ και χώρες της Ευρωζώνης). Η επαναγορά των ελληνικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά, ακόμη κι αν διετίθοντο τα απαραίτητα κεφάλαια, δεν θα έλυε το πρόβλημα αλλ’ αντιθέτως θα το περιέπλεκε, ιδίως εάν εν συνεχεία της απιθάνου επαναγοράς η τιμή, απ’ το 72% που είναι σήμερα, ανήρχετο στο 80% ή 90% – όπερ λίαν πιθανόν. Τότε η ωφέλεια της Ελλάδος εκ της επαναγοράς θα ήταν ανεπαρκής, διά να γίνη το χρέος διατηρήσιμον. Μόνη που θα ωφελείτο θα ήταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που σήμερα κατέχει 50 δις ευρώ ελληνικά ομόλογα. Πέραν των ενστάσεων αυτών, τυχόν μείωσις του επιτοκίου και του κεφαλαίου συνεπάγεται «αποτελεσματική αναδιάρθρωσι» του χρέους (rescheduling in effect) ολίγον απέχουσα από το φιάσκο των παραγώγων του Ντικ Φαλντ της Lehman Brothers το 2008. Θα ενεργοποιούσαν τα CDS που θα διέσπειρον τις ζημίες εκ της διακρατήσεως «σκουπιδομολόγων». Τα γερμανικά κόμματα πρέπει να συμφωνήσουν μέχρι της 24ης Μαρτίου σχετικώς (όπερ αναβάλλει τη συνάντησι κορυφής της ΕΕ της 4ης ιδίου μηνός), η πρότασις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διά μονομερή μείωσι του επιτοκίου είναι πρωτοφανής διά χώρες της Ευρωζώνης, που ουσιαστικώς χρεοκοπούν, παρά τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Θυμίζει το... ολίγον έγκυος. Ποίος ιδιώτης επενδυτής θα αναχρηματοδοτήσει τις χώρες αυτές, όταν γνωρίζει ότι η απόδοσις των ομολόγων περιορίζεται τεχνητώς; Μία αποτελεσματική λύσις του αυξανομένου πρωτογενούς ελληνικού ελλείμματος θα ήταν μία γενναία αναδιάρθρωσίς του, λόγου χάρη στο 20%, με μείωσι του επιτοκίου στο 4% και την αποπληρωμή του εις μίαν 35ετίαν. Είναι η μόνη που θα επέτρεπε –μαζί με σοβαρά αναπτυξιακά μέτρα και περιορισμόν της κρατικής σπατάλης– τη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων στον κρατικό γενικό προϋπολογισμό της Ελλάδος, που θα καθιστούσε δυνατή την επάνοδό της στις αγορές κεφαλαίων, μετά πάροδον ικανού χρόνου και μόνον δι’ ελλείμματα κάτω του 3% του ήδη συρρικνωμένου κατά 10% ακαθάριστου εθνικού προϊόντος, την τελευταία 3ετία, 2008-2010. Όταν όμως το ελληνικόν ισοζύγιον τρεχουσών συναλλαγών διατηρείται σχεδόν αμείωτο –35 δις ευρώ στο 7% του περσινού ΑΕΠ–, παρά τα μέτρα του ΔΝΤ που ελήφθησαν το περασμένον έτος, υφίσταται ένα έλλειμμα που ουδείς επενδυτής ή ξένη τράπεζα διετίθεται να χρηματοδοτήσει, ιδίως όταν υπέστη ζημία από τα ελληνικά ομόλογα. Ούτως άλλος ένας μύθος της ευρωδιάσωσης καταρρέει... Η προτεινομένη λύσις της «ελεγχομένης πτωχεύσεως» τελεί υπό σοβαράς αμφιβολίας, πώς θα αντιδράσουν οι εγχώριες τράπεζες, φορτωμένες με τοξικά ομόλογα και, πάντως, πώς θα εξασφαλισθή η ρευστότης για την ικανοποιήσι των στοιχειωδών αναγκών του Δημοσίου (μισθούς και συντάξεις). Επιπλέον, θα θιγούν οι καταθέσεις στο παθητικό των εγχωρίων τραπεζών, αφού το ενεργητικό –τα τοξικά ομόλογα του Δημοσίου– έχουν μολύνει τους ισολογισμούς. Υπολογίζεται ότι οι τράπεζες θα χρειασθούν άνω των 100 δις ευρώ νέα κεφάλαια για να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς των. Τέτοια ποσά όμως ευρίσκονται στη σφαίρα του φαντασιώδους. Καλυτέρα, φαίνεται, η ορθόδοξος λύσις της εξόδου της Ελλάδος απ’ το ευρώ και η επάνοδος στη νέα δραχμή –στις 800 ν.δρχ. ανά ευρώ–, που θα αποκαθιστούσε την ελληνική ανταγωνιστικότητα, άνευ της οποίας ούτε ανάπτυξις μήτε ξένες επενδύσεις είναι εφικτές. Δίχως οικονομική ανάπτυξι, δεν πρόκειται η χώρα να ξεφύγει απ’ την παγίδα του χρέους και πάντως δεν πρόκειται να πληρωθή το δυσθεώρητο χρέος των 530 δις ευρώ, όταν η Ακτή του Ελεφαντόδοντος χρεοκόπησε τις προάλλες για ομόλογα αξίας μόλις 2,3 δις δολαρίων. Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Επίκαιρα" στις 10/2/11