Συνθήκες διάλυσης στην κρατική μηχανή

απο την ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ  18/7/2010

Του ΜΠΑΜΠΗ ΑΓΡΟΛΑΜΠΟΥ

Συμπτώματα διάλυσης αρχίζει να εμφανίζει το Δημόσιο, μετά τα αλλεπάλληλα σοκ που επέφερε το μνημόνιο του μηχανισμού επιτήρησης. Οι συνέπειες από τις απολύσεις συμβασιούχων και εργαζομένων stage, τις περικοπές μισθών και λειτουργικών δαπανών και, τελευταία, με τις ανατροπές στο ασφαλιστικό, είναι ήδη ορατές στις υπηρεσίες πρώτης γραμμής. *Στα ΚΕΠ, στα νοσοκομεία, στις πολεοδομίες, στα ταμεία, ο χρόνος εξυπηρέτησης των πολιτών έχει αυξηθεί αισθητά, προκαλώντας καθημερινά εντάσεις και διαμαρτυρίες που φθάνουν μέχρι τα υπουργικά γραφεία.

«Το Δημόσιο έχει καθήσει» παραδέχονται κυβερνητικά στελέχη και δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους για το πώς και πότε θα ξαναπάρει μπρος. Τα χρονικά περιθώρια πάντως είναι ασφυκτικά, ενόψει του νέου κύματος αλλαγών του «Καλλικράτη». Το πρόβλημα δεν εστιάζεται πλέον στο χαμηλόβαθμο προσωπικό και στις περιφερειακές υπηρεσίες, που «έχουν καθήσει» από καιρό. Διατρέχει ολόκληρη την κρατική μηχανή και γίνεται ορατό μέχρι και στα υψηλότερα κλιμάκια.

Τάση... φυγής

Σχεδόν το ένα τρίτο των διευθυντικών στελεχών των υπουργείων έχουν υποβάλει αιτήσεις συνταξιοδότησης. Ειδικά στα υπουργεία, που μετά την ενεργοποίηση του μηχανισμού επιτήρησης έχουν τον μεγαλύτερο φόρτο εργασίας, η τάση φυγής είναι πρωτοφανής. Οι 5 από τους 15 διευθυντές του υπουργείου Εργασίας βγαίνουν στη σύνταξη στο τέλος του χρόνου, ενώ τα χαρτιά τους έχουν κάνει άλλοι 8 διευθυντές του υπουργείου Οικονομικών, 6 του υπουργείου Εσωτερικών και ισάριθμοι του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Και στη βαθμίδα των προϊσταμένων τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Οι περισσότεροι από αυτούς που θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης έχουν κάνει τα χαρτιά τους και περιμένουν την έξοδο.

Οι αιτήσεις συνταξιοδότησης που είχαν υποβληθεί στο ταμείο του Δημοσίου μέχρι τις 30 Ιουνίου αγγίζουν τις 20.000 και ξεπερνούν ήδη τον συνολικό αριθμό των αιτήσεων που είχαν υποβληθεί πέρυσι, περίπου 18.000, μέχρι το κλείσιμο του χρόνου. Η τάση αυτή συνεχίστηκε τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου.

Το φαινόμενο δεν παρατηρείται μόνον στην κεντρική διοίκηση, αλλά και σε πολλές υπηρεσίες αιχμής, όπως οι εφορίες, τα ασφαλιστικά ταμεία, τα νοσοκομεία, αλλά και στις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Και χαμηλότερα όμως στη διοικητική πυραμίδα, στις υπηρεσίες των νομαρχιών και κυρίως στις κοινωνικές δομές των ΟΤΑ, τα πρώτα προβλήματα είναι ορατά.

Το πρόβλημα των αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης έρχεται να προστεθεί στην ήδη κακή κατάσταση των δημόσιων υπηρεσιών. Η οικονομική αβεβαιότητα έχει καθηλώσει τις επιτελικές υπηρεσίες των υπουργείων, που αδυνατούν να κάνουν σχεδιασμό. Στους οργανισμούς, η εικόνα λίγο απέχει από τη διάλυση, καθώς δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί η τύχη τους, εάν θα συγχωνευθούν ή θα παραμείνουν ως έχουν.

Το κλίμα δυσφορίας εκδηλώνεται είτε με φαινόμενα αδιαφορίας, που έχουν πάψει πλέον να προκαλούν εντύπωση, είτε με εντάσεις και διαμαρτυρίες.

ΔΗΜΟΙ. Τα μεγαλύτερα προβλήματα από τη μείωση προσωπικού και τις περικοπές δαπανών παρουσιάζονται στις κοινωνικές δομές. Οι βρεφονηπιακοί σταθμοί αδυνατούν να ικανοποιήσουν τις αιτήσεις που είναι αυξημένες σε σχέση με πέρυσι κατά 30% λόγω της κρίσης και δέχονται τις έντονες διαμαρτυρίες των οικογενειών. Στην Αθήνα οι αιτήσεις που έχουν απορριφθεί υπολογίζονται σε 3.000, στον Βύρωνα 300, στη Γλυφάδα 200 και μέχρι τον Σεπτέμβριο, όπως εκτιμούν οι δημοτικές υπηρεσίες, το πρόβλημα θα ενταθεί. Σοβαρά προβλήματα λειτουργίας αντιμετωπίζουν και τα προγράμματα για ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες.

Σχεδόν το ένα τρίτο των διευθυντικών στελεχών των υπουργείων έχει υποβάλει αιτήσεις συνταξιοδότησης.

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ. Στα ταμεία οι πρώτες αρνητικές επιπτώσεις αποτυπώνονται με την αύξηση του χρόνου έκδοσης συντάξεων. Στο ΙΚΑ έχει αυξηθεί από τους 6 μήνες στους 8, στον ΟΑΕΕ τείνει στους 12 και στους μικρότερους φορείς, όπου τα κενά που δημιουργήθηκαν με τις απολύσεις συμβασιούχων και των εργαζομένων stage δεν μπορούν να καλυφθούν εκ των ενόντων, η εξέταση των αιτήσεων που υποβλήθηκαν φέτος δεν έχει αρχίσει ακόμα. Αυτή είναι η μία όψη του προβλήματος. Η δεύτερη αλλά εξίσου σημαντική έχει να κάνει με τον εισπρακτικό μηχανισμό, ο οποίος τους τελευταίους μήνες βρίσκεται σε αδράνεια. Οι υπάλληλοι περιορίζονται στη διεκπεραίωση των καθημερινών υποθέσεων, ενώ οι φάκελοι των βεβαιωμένων οφειλών, ύψους 5,5 δισ. ευρώ μόνον στο ΙΚΑ, βρίσκονται στα αζήτητα, καθώς η τοποθέτηση νέων διοικήσεων εκκρεμεί ακόμα.

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ. Στο ΕΣΥ τα κενά σε νοσηλευτικό προσωπικό και διοικητικούς υπαλλήλους έχουν φέρει τις νέες διοικήσεις σε απόγνωση. Με το κύμα συνταξιοδοτήσεων στις τάξεις του νοσηλευτικού προσωπικού, τα λειτουργικά προβλήματα εκτιμάται ότι θα επιδεινωθούν σοβαρά από το φθινόπωρο. Τουλάχιστον 2.000 νοσηλεύτριες βγαίνουν στη σύνταξη και άλλοι τόσοι διοικητικοί υπάλληλοι. Τα κενά σε διοικητικό προσωπικό εκτιμάται πως θα καλυφθούν μέχρι τα τέλη του χρόνου με τις μετατάξεις υπαλλήλων από τις νομαρχίες. Ωστόσο, με το νοσηλευτικό προσωπικό, το πρόβλημα αποτυπώνεται ήδη με δραματικές εκκλήσεις από τις διοικήσεις περιφερειακών νοσοκομείων, της Αρτας, των Ιωαννίνων κ.ά.

ΣΧΟΛΕΙΑ - ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ. Και στα σχολεία όμως το πρόβλημα των συνταξιοδοτήσεων διαγράφεται εκρηκτικό. Μέχρι τώρα έχουν υποβάλει αιτήσεις για σύνταξη περίπου 1.000 καθηγητές και άλλοι τόσοι δάσκαλοι. Εκτιμάται όμως ότι μετά τον Αύγουστο και την επιστροφή στα σχολεία οι αποχωρήσεις θα είναι πολύ περισσότερες, ενδεχομένως και διπλάσιες από πέρυσι. Στην περίπτωση αυτή, ακόμη και αν αποσπαστούν όλοι οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν στους οργανισμούς του υπουργείου Παιδείας και στα πανεπιστήμια ή και σε υπηρεσίες άσχετες με το αντικείμενό τους, οι κενές θέσεις θα είναι πολύ δύσκολο να καλυφθούν.

Στα πανεπιστήμια οι πρώτες συνέπειες παρουσιάζονται στις γραμματείες των σχολών. Ετσι, οι πρυτανικές αρχές του Παντείου και του Πανεπιστημίου Πάτρας επεξεργάζονται από τώρα σενάρια συνένωσης των γραμματειών, προκειμένου να καλύψουν έτσι τις μεγάλες ελλείψεις διοικητικού προσωπικού.

ΕΦΟΡΙΕΣ. Ανάλογο φαινόμενο είχε παρατηρηθεί το προηγούμενο διάστημα στις ΔΟΥ, λόγω της εκκρεμότητας ορισμού νέων διευθυντών. Οι τοποθετήσεις ολοκληρώνονται τις επόμενες ημέρες, ωστόσο τα πρώτα αποτελέσματα των αλλαγών δεν αναμένονται νωρίτερα από δύο με τρεις μήνες. Αντιθέτως, στο ΣΔΟΕ και στα Περιφερειακά Ελεγκτικά Κέντρα, όπου οι αλλαγές είχαν γίνει στις αρχές του χρόνου, τα αποτελέσματα είναι ήδη ορατά.

ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΕΣ. Στις πολεοδομίες της Αττικής η ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος για τους ημιυπαίθριους χώρους έχει φέρει το προσωπικό σε απόγνωση. Στις πέντε πολεοδομικές διευθύνσεις της Νομαρχίας Αθηνών, υπολογίζεται ότι μέχρι τα τέλη του Οκτωβρίου πρέπει να διεκπεραιωθούν πάνω από 500.000 φάκελοι από 100 μηχανικούς. Μέσα στο ίδιο διάστημα πρέπει να γίνουν και 1.500 αυτοψίες νέων οικοδομών και τα νεύρα από την πίεση μεταφέρονται καθημερινά στους διευθυντές και στο γραφείο του νομάρχη, Γ. Σγουρού. Ανάλογη είναι η κατάσταση και στις πολεοδομικές υπηρεσίες του Πειραιά και της Ανατολικής Αττικής.