Το δίδαγμα του κεντρικού τραπεζίτη της Αργεντινής

από το ιστολόγιο market-talk.net, του Γιώργου Καισάριου

Οι της Ευρώπης τα έχουν παντελώς χαμένα. Από το θα γυρίσουμε στις αγορές στο τέλος του 2011, τώρα είμαστε στο να αναγκάσουν τις τράπεζες να ανανεώσουν την έκθεση τους σε Ελληνικά ομολόγα, με σκοπό να μην προκληθεί πιστωτικό γεγονός.

Από την άλλη η ΕΚΤ απειλεί ότι δεν θα δεχτεί άλλα Ελληνικά ομόλογα (κάτι που είναι δεδομένο ότι θα προκαλέσει ένα bank run) και βέβαια το τελευταίο είναι ότι το ΔΝΤ δεν θα δώσει άλλα λεφτά στην Ελλάδα.

Στο μεταξύ τα πακέτα για την Ελλάδα πάνε και έρχονται. Ακούμε για 65 δισ., κάπου αλλού πηρέ το μάτι μου για 110 δισ. και δεν συμμαζεύεται. Οι γραφειοκράτες αυτής της ηπείρου, προκειμένου να μην πάθουν κανένα στραπάτσο οι μέτοχοι των τραπεζών, σκέφτονται σοβαρά να αναλάβουν οι φορολογούμενοι της Ευρώπης το 100% του Ελληνικού χρέους!

Δεν ξέρω τι όνειρο έχουν δει εκεί στην Ευρώπη για το πότε η Ελλάδα θα επιστρέψει στις αγορές, αλλά η Ελλάδα σας βεβαιώ ότι δεν θα γυρίσει στις αγορές ούτε τα επόμενα 20 χρόνια. Αν δεν θέλουν λοιπόν να προκληθεί πιστωτικό γεγονός, πράγματι, θα πρέπει αναγκαστικά να αναλάβει η Ευρώπη (οι φορολογούμενοι δηλαδή) το σύνολο του Ελληνικού χρέους, διότι να είστε σίγουροι ότι αποκλείεται να το αναλάβει η αγορά.

Η Ελλάδα χρειάζεται αμέσως debt relief - μείωση του συνολικού της χρέους. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με ένα κούρεμα. Έχω αναλύσει τους λόγους για αυτό πολλές φορές, ας να μην λέμε τα ίδια και τα ιδία.

Το αν κάποιοι αναγκαστούν να πληρώσουν CDS, το αν κάποιες τράπεζες πτωχεύσουν και κρατικοποιηθούν, το αν ορισμένοι μέτοχοι μηδενίσουν λόγω dilution (ονόματα δεν λέμε) και αν η κατά τόπους ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες αναγκαστούν τυπώσουν ένα βουνό από ευρώπουλα μέσω του ELA δεν είναι παράμετροι που λογαριάζω.

Οι παράμετροι που εγώ έχω υπόψη είναι οι εξής:

-Tο αν η Ελλάδα θα καταστεί βιώσιμη μετά από κάποια από αυτά τα σχέδια

-Το αν οι επόμενες 2 γενεές Ελλήνων πουληθούν στα σκλαβοπάζαρα του χρέους η όχι

-Και αν όλα αυτά που ακούμε είναι προς το συμφέρον του Ελληνικού λάου.

Η απάντηση είναι ΟΧΙ, ΝΑΙ και ΟΧΙ.

Και εγώ τουλάχιστον, αδυνατώ να καταλάβω τι έχουν στο μυαλό τους όλοι αυτοί που υποτίθεται ξέρουν τι κάνουν. Είμαι απολύτως σίγουρος ότι δεν έχουν κανένα σχέδιο και απλά αυτοσχεδιάζουν από μέρα σε μέρα. Λογαριάζουν χωρίς τις αγορές και προσπαθούν να ανακαλύψουν ξανά τον τροχό.

Ας δούμε όμως τι μας λέει ένας πρώην κεντρικός τραπεζίτης για την υπόθεση Ελλάδα. Ο Mario I. Bleje ήταν κεντρικός τραπεζίτης της Αργεντινής όταν πτώχευσε και στο άρθρο του στο Bloomberg με τίτλο «Greek Day of Reckoning Looms in Ponzi Europe» τα λέει όπως είναι. Υπόψη ότι έχω πει ακριβώς τα ίδια πράγματα σε αυτό το βήμα τώρα και αρκετό καιρό.

(μετάφραση- μερικά αποσπάσματα)

“Η φύση του προβλήματος του χρέους της περιφερειακής Ευρώπης είναι διαρθρωτικό. Δεδομένου ότι δεν αντικατοπτρίζει μια προσωρινή κρίση ρευστότητας, η προσέγγιση που υιοθετήθηκε μέχρι τώρα δεν μπορεί να το επιλύσει. Η στρατηγική μέχρι τώρα είναι να συσσωρεύονται νέες πιστώσεις στο υπάρχον χρέος. Νέα δάνεια χρησιμοποιούνται για την χρηματοδότηση παλαιοτέρων χρεών και για τη χρηματοδότηση των φορολογικών κενών. Για το λόγο αυτό είναι ένα σύστημα Ponzi. Και ενώ η πυραμίδα μεγαλώνει, το μερίδιο του περιφερειακού χρέος που διακρατείται από κρατικές οντότητες μεγαλώνει. Αυτό σημαίνει ότι, όταν τελικά καταρρεύσει η πυραμίδα, οι φορολογούμενοι της Ευρώπης και του κόσμου θα αναλάβουν το κόστος.

Η πυραμίδα μπορεί να συνεχίσει να μεγαλώνει για κάποιο χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα εάν το χρησιμοποιούμενο τσιμέντο είναι δημόσιοι πόροι. Αλλά είναι μια ασταθής κατασκευή, διότι η ευρωπαϊκή διάσωση ολοένα και περισσότερο σκοντάφτει πολιτικά και διότι το να διοχετεύει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χρήματα σε ένα σύστημα Ponzi προβάλλει αντιρρήσεις.

Η αντιμετώπιση της κρίσης εκ μέρους του ΔΝΤ είναι λανθασμένη. Το σχέδιο είναι καταδικασμένο να αποτύχει γιατί το σχέδιό είναι βαθύτατα εσφαλμένο. Περιέχει δύο βασικά λάθη. Πρώτον, υποθέτει εσφαλμένα ότι οι περιφερειακές χώρες θα μπορούσαν να επιστρέψουν στις κεφαλαιαγορές το επόμενο έτος. Σήμερα ξέρουμε ότι η δυνατότητα της Ελλάδας να δανειστεί το 2012 δεν είναι παρά μια φαντασίωση.

Δεύτερον, το πρόγραμμα έχει βασιστεί σε ονειρικά σενάρια μείωσης του χρέους εν μέσω αυστηρής δημοσιονομικής λιτότητας. Δεδομένου όμως ότι τα εν λόγω σχέδια λιτότητας προκαλούν βαθιές υφέσεις, ο δείκτης χρέους/ ακαθάριστο εγχώριο προϊόν αναλογικά αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου σε όλες τις περιφερειακές χώρες. Πώς θα επιλύσουν το πρόβλημα της βιωσιμότητας σε σχέση με τα οικονομικά δεδομένα είναι δύσκολο να γίνει κατανοητό.

Μια προτεινόμενη λύση είναι η πώληση κρατικών περιουσιακών στοιχείων. Αλλά αυτό στην καλύτερη περίπτωση θα οδηγούσε σε τρομερά υποτιμημένες αξίες (fire sale prices). Εάν υπάρχει χαμηλή ζήτηση για το ελληνικό χρέος, γιατί να υπάρξει ζήτηση για το μετοχικό κεφάλαιο της χώρας; Η εμπειρία της Λατινικής Αμερικής είναι ότι οι ιδιωτικοποιήσεις ήταν σε γενικές γραμμές καλό για την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα, αλλά δεν επιλύθηκε η διαρθρωτική ανισορροπία.

Όλα αυτά δεν πρέπει να υποσκελίσουν την ανάγκη για δημοσιονομική και διαρθρωτική προσαρμογή, στο πλαίσιο μιας μακροπρόθεσμης λύσης. Αλλά δεν μπορεί να υπάρξει μακροπρόθεσμη σταθερή λύση χωρίς την ελάφρυνση του χρέους, το οποίο, σε απλά αγγλικά, σημαίνει αναδιάρθρωση (default με κούρεμα). Υπάρχουν πολλοί τρόποι αναδιάρθρωσης, αλλά είναι προφανές ότι χωρίς σημαντικές ζημίες για τους επενδυτές ομολόγων, δεν υπάρχει διέξοδος. Το πραγματικό ερώτημα δεν είναι εάν, αλλά πότε και πώς.

Η τρέχουσα ευρωπαϊκή στρατηγική, εάν υπάρχει, φαίνεται είναι να καθυστερήσει την ημέρα της αναδιάρθρωσης. Θα μπορούσε ο χρόνος να χρησιμοποιηθεί για να προετοιμαστεί η Ελλάδα για την αναδιάρθρωση, αλλά μη κάνοντας τίποτα και προχωρώντας μέσα στην ομίχλη των αντιφατικών δηλώσεων, που διαβρώνουν περαιτέρω την αξιοπιστία του πλαισίου διαχείρισης κρίσεων, δημιουργεί μόνο αβεβαιότητα και είναι μια συνταγή για μεγάλη καταστροφή”.

Γιώργος Καισάριος